هر هفته، معرفی یک نقطه گردشگری در فارس/ معرفی جاذبهی گردشگری «روستای لایزنگان» سرزمین گلهای محمدی در استان فارس
پایگاه خبری-تحلیلی ریواس جنوب (rivasjonoob.ir)/
پایگاه خبری تحلیلی ریواس جنوب هر هفته شما را با یکی از جاذبههای گردشگری زیبای استان فارس آشنا میکند؛
این هفته به توصیف «روستای لایزنگان»، سرزمین گلهای محمدی با طبیعتی دلانگیز در استان فارس، میپردازیم.
روستای لایزنگان یکی از روستاهای زیبای استان فارس و از جاذبههای گردشگری داراب است که در فاصله ۷۵ کیلومتری از داراب قرار دارد و از آن با عنوان سرزمین گلهای محمدی یاد میشود. این روستا یکی از بزرگترین تولیدکنندگان عمدهی گل محمدی در استان فارس و ایران به شمار میرود.
همچنین، به دلیل نوع بافت و معماری، این روستای سردسیر کوهستانی به ماسوله فارس شهرت دارد. باغهای زیبا، چشمههای زلال و غارهایی همچون غار لای سنه، غار معدن گاه، غار باغ کر، غار پیرنو و غار پیر شیخ علی نیز به جذابیّت روستای لایزنگان افزودهاند. پرونده فعالیتهای فرهنگی این روستا در قالب پروندهای به سازمان جهانی یونسکو ارسال میشود تا نامی برازنده مردم «دره فرزانگان» به عنوان روستای دوستدار کتاب در جهان نیز ثبت شود.
در ادامه، با پایگاه خبری – تحلیلی ریواس جنوب همراه باشید تا به معرفی روستای لایزنگان در استان فارس بپردازیم:
موقعیت جغرافیایی روستای لایزنگان
- «لایزنگان» نام یکی از روستاهای زیبای «استان فارس» است که میتوان آن را سرزمین گلهای محمدی نامید.
- داراب در ۲۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شیراز واقع شده است.
- روستای لایزنگان مرکز دهستان کوهستان از توابع بخش رستاق شهرستان داراب است. این روستا در فاصله ۷۵ کیلومتری شهر داراب و ۳۵ کیلومتری رستاق (مرکز بخش) و در بین رشته کوههای جنوبی زاگرس قرار دارد.
- روستای لایزنگان از نظر مختصات جغرافیایی در ۵۴ درجه و ۵۵ دقیقه طول شرقی و ۲۸ درجه و ۴۰ دقیقه عرض شمالی قرار دارد و بزرگترین روستای داراب محسوب میشود.
- لایزنگان روستایی است کوهستانی با ارتفاع ۲۰۰۰ متر از سطح دریا که این روستا از سمت شمال به شهرستان نی ریز و بنه کلاغی و وزیره، از سمت شرق به روستای بکر، از سمت غرب به روستای نوایگان و از سمت جنوب به بادامه و شهرک ولیعصر لایزنگان محدود میشود.
معرفی روستای لایزنگان
- به راستی که هرچه از زیباییها و خصوصیات روستای لایزنگان بگوییم، کفایت نمیکند. اگر به دنبال بهترین مکانهای تفریحی استان فارس هستید و تمایل دارید جایی را انتخاب کنید که متفاوت و به یادماندنی باشد، به لایزنگان در ۷۵ کیلومتری داراب بروید.
- این روستا یکی از خوش آب و هواترین روستاهای ایران است که بیشتر با گلهای محمدی و گلاب مرغوبش شناخته میشود.
- اگر بتوانید در فصل گلابگیری به روستای لایزنگان سفر کنید، ایدهآل خواهد بود؛ چرا که یکی از لذت بخشترین تجربههای زندگیتان را به دست خواهید آورد.
- لایزنگان به ماسوله زیبای جنوب نیز شهرت دارد چرا که معماری آن نیز پلکانی است. این روستا در یک شرایط آب و هوایی ییلاقی قرار دارد برای همین در فصل زمستان کاملاً برفی و بارانی و در فصل تابستان بسیار خنک است. جالب است بدانید مردم این روستا به قدری مهربان و مهمان نواز هستند که شما احساسی چون زادگاه خود به آن منطقه خواهید داشت.
- اما، آنچه لایزنگان را در فهرست بهترین جاهای استان فارس قرار داده است، تنها معماری و گلهای آن نیستند؛ بلکه باغهای زیبا، چشمههای فراوان، گلاب و غارهای متعدد آن است.
مشخصات کلی، پیشنهادات و اطلاعات گردشگری
- واژه شناسی: لایزنگان ترکیبی است از سه واژه “لای” (Lay) به معنی دره و “زینه” (Zena) که در زبان اوستایی زئننه (Zaenanah) به معنی هشیار و بیدار دل و “گان” پسوند مکان است و در کل به معنی درهای که مردمی هوشیار در آنجا ساکنند. (برگرفته از کتاب داراب شکوه فراموش شده پارس اثر مهندس احمدرضا خسروی)
- بخش های مهم برای بازدید: باغها و غارهای منطقه روستای لایزنگان
- بهترین زمان بازدید: بهار تا اوایل پاییز
- پیشنهاد ویژه: پیشنهاد میشود در جشنواره گل سرخ که هر سال معمولاً در خردادماه در این منطقه برگزار میشود، شرکت کنید.
- قدمت: از قدمت این روستا اطلاعات مشخص و موثقی در دست نیست.
- جمعیت: این روستا در دهستان کوهستان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۹۹۹نفر بودهاست.
- محصولات روستا: محصولات و سوغات محلی روستا عبارتنداز: بادام-گردو-الوزرد-انار -مویز-انجیر-هلو-پرتقال-نارنگی-توت _گوجه درختی-گل محمدی-شلیل و مواردی از این دست.
- حیوانات منطقه: در این منطقه حیوانات زیادی از جمله خرگوش-اهو -پلنگ -بزکوهی-کفتار-روباه و… وجود دارد.
- بازدید از این جاذبه گردشگری رایگان است
- مدت زمان بازدید از این جاذبه: نصف روز
- امکانات رفاهی چندانی در این منطقه وجود ندارد، پس به یاد داشته باشید که کلیه وسایل مورد احتیاجتان را با خود ببرید
- می توانید از محصولات مردم روستا به عنوان سوغاتی برای خود و آشنایانتان چیزی بخرید.
- آب و هوا و شرایط اقلیمی: روستای لایزنگان به طور کامل شرایط و اوضاع جوی و اقلیمی یک نقطه میان کوهی را دارا است و از نقاط سردسیر شهرستان محسوب میگردد. سرمای آن در سردترین روزهای زمستان به دو الی سه درجه زیر صفر میرسد و در گرمترین روزهای تابستان از ۳۵ الی ۳۷ درجه سانتی گراد بیشتر نمیشود و بدین لحاظ دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است و متوسط بارندگی آن در سالهای پرباران معادل ۸۰۰ میلی متر است.
گل محمدی و جشنواره گل محمدی
- روستای لایزنگان دارای بزرگترین دشت گل محمدی دیم و ارگانیک در جهان میباشد و بالغ بر ۵۰۰۰ هکتار گلستان دیم محمدی و حدود ۵۰۰ هکتار گل محمدی آبی وجود دارد. با توجه به رویکرد مردم این روستا به کشاورزی صنعتی در چند ساله اخیر و استفاده از وسایل و تجهیزات پیشرفته کشاورزی سطح کشت هکتار گل محمدی آبی در سال ۱۳۹۲ بالاتر از ۱۰۰۰ هکتار محاسبه گردیده است.
- گل محمدی تولیدی شهرستان داراب ارگانیک بوده و از نظر کیفی بسیار عالی است. وجود دشت گل محمدی در منطقه کوهستان و حوزه جغرافیائی روستاهای نوایگان و لایزنگان یکی از مهمترین عوامل جذب گردشگر به این منطقه است.
- از منطقه گلهای محمدی را به سراسر ایران به خصوص قمصر کاشان میبرند و از آنجا گلابش را به مشهد مقدس و مکه مکرمه برده تا با گلاب خانهٔ خدا و حرم امام رضا (ع) را بشویند. گلهای محمدی در مکانی به نام سرحد (سردحد) وجود دارند. این مکان شبهای بسیار سرد و روزها هوایی معتدل و نسبتاً گرم دارد. بزرگترین واحد تولید گلاب و عرقیات جنوب کشور (صنایع تقطیر ساغر) در این مکان قرار دارد.
- افتخار لایزنگان همین بس که تجلی گاه حق، کعبه موعود را با گلاب ناب ان معطر میسازند. در بهار آن گاه که با وداع یار زردپوش، مردمان دسته دسته ازباغات گل به سرای خویش بازمیگردند دختران و پسر بچههایی را میبینی که شاخههای گل را دور گردن خود حایل نموده و هلهله کنان وبا سرور و نغمه شادی و زمزمه ترانههای محلی به سوی خانه سرازیر میشوند.
- هر سال معمولاً در خرداد ماه جشنواره گل سرخ در این منطقه برگزار میشود. در این روستا برنامههای فرهنگی هنری اجرا شده و سپس گردشگران و گروههای کوهنوردی به سمت دشت گل محمدی حرکت میکنند.
جاذبهها و مکانهای گردشگری و تفریحی روستای لایزنگان
- باغها
سهم عمدهای را در زیبایی و گردشگری این روستا برعهده دارد. بخصوص از اوایل فصل بهار تا اوایل فصل پاییز که قابلیت تنوع و سیاحت را دارا میباشد. از جمله باغهای این روستا میتوان: باغکر، چاه زرد، چاه ریگو، بیشه، کل خوش آب کشکو، گلو آبک، گلو غرفته، گلوارهای، قرقوس، سسنک، نیگو و غیره را نام برد.
- باغکر: منطقهای بسیار دیدنی با درختان بلند و قطوری که سر به فلک کشیده واقع در هشت کیلومتری شرق لایزنگان که با درختان گردو، سیب، زرد آلو، انار و بادام وبا چشمه و آب زلالش منطقهای منحصر به فرد را خلق کرده و دارای یک استخر سیمانی پر از آب و درخت گردوای بسیار تنومند به قطر شش متر میباشد و مکان مناسبی برای تفریح، استراحت و اسکان میباشد.
- چاه ریگو: در منطقه غرناک (حدود ده کیلومتری نرسیده به لایزنگان) در شرق لایزنگان قرار دارد و با درختان، میوهها، چمنها و چشمه زلالش با الهام از طبیعت نشانگر عظمت حق تعالی میباشد.
- کل خوش آب: در این باغ درختان سربه فلک کشیده و چمن زارهای بلند منظرهای شگفت آور به وجود آورده که چشم هر بینندهای از دیدن آن خیره میماند و به قدرت لاینفک پروردگار و هنر دست نقاش طبیعت پی میبرد. در کنار راه استخری به چشم میخورد که در فصل تابستان مکان مناسبی برای شنا میباشد. آب این منطقه از درون شکافی مه در ۱۵ متری استخر میباشد تأ مین میگردد. این منطقه به دلیل آب شیرین وگوارا یکی از خالصترین آبهای منطقه محسوب میشود که هر ساله افراد زیادی برای تفریح و گردش به این منطقه زیبا که ارتفاع آن بالغ بر ۲۲۰۰ متر است میآیند.
- گلو آبک: منطقهای خوش آب و هوا دارای درختان بادام، گردو وانار که سربه فلک سائیده و شاخه در شاخه قفل شده اندو دارای چشمهای است که از شکاف سنگ بیرون میآید و همچنین دو استخر یکی با عمق دو و نیم متر و دیگری با عمق یک و نیم متر میباشد که مکان جالبی برای دوستداران طبیعت میباشد.
- سوسونک: سسنک حدفاصل کل خوش آب وکل کبوتر بوده وباغی با ظاهر آراسته و درختانی تنومند و دارای استخری به عمق دو و نیم متر و درختانی چون انار، گردو، توت، بادام و منظره زیبایش یکی از اماکن زیبای لایزنگان به شمار میآید.
- نیگو: منطقهای است زیبا دارای درختان قطور واقع در شرق لایزنگان با راهی سختگذر که در ۲۰ کیلومتری لایزنگان قرار دارد و یکی از دورترین باغهای روستا به شمار میرود. ارتفاع آن بالغ بر ۲۲۰۰ متر و در پشت کوه مفک قرار دارد. از محصولاتش میتوان بادام، گردو، زرد آلو، گل محمدی، انگور و غیره را نام برد. همچنین دارای چشمهای است زیبا که این درختان رامشروب میسازد. این منطقه در اکثر فصلهای سال از طبیعت دلانگیز برخوردار است.
- کوشکو: منطقه خوش اب و هوا در شمال لایزنگان علیا که دارای درختان گردو و بادام و گل محمدی میباشد که این مکان به سه قسمت به نامهای کل آب (کلاً)و کل بزگی و کل بید تقسیم شده که هر سه قسمت دارای چشمه آب بسیار با صفا میباشد.
- مورکو: منطقهای با هوای بسیار دلپذیر و خنک مخصوصاً باب طبع فصل گرم سال که دارای درختان انگور و گل محمدی فراوان میباشد.
- چاه پت و جلک: منطقه چاه پت و جلک به عنوان دروازه ورودی به لایزنگان از منطقه پشت کوه و نیریز و رود خور میباشد که این منطقه هم دارای درختان بادام و گردو گل محمدی است.
- بیشه: این منطقه را میتوان بهترین و با صفا ترین منطقه اب و هوایی در کل روستای لایزنگان و منطقه داراب نامید که با وجود درختان گردو و بادام و گل محمدی و جدیداً درختان گیلاس و هلو و شلیل و الو و… هر ساله شاهد ورود گردشگران بسیاری از تمام مناطق داراب و فارس میباشد که در چند سال اخیر جشنواره گل محمدی نیز با حضور سران دولتی در این منطقه برگزار گردید.
- غارهای منطقه
معمولاً در برخی کوهها حفرههایی وجود دارد که به آنها غار میگویند و اهمیت آنها بستگی به طول، آثار باستانی و غیره دارد.
طول برخی از غارها به بیش از ده متر تجاوز نمیکند ولی طول بعضی از آنها به دهها کیلومتر میرسد. غارهای منطقه عبارتند از:
۱- غار لای سنه
۲- غار معدن گاه (به عمق بیش از پنجاه متر و قطر دهانه نیم متر)
۳- غار باغ کر (به عمق بیش از پانزده متر و قطر دهانه دو متر)
۴- غار پیرنو (به عمق بیش از پانصد متر و قطردهانه نیم متر)
۵- غار پیر شیخ علی (به عمق حدود هشت متر و قطر دهانه حدود دو متر)
و غارهای گلو آبک، پس کمانه، چاه شمسی، چاه زرد و مواردی از این دست.
گام بلند یک روستای استان فارس برای ثبت در یونسکو
- نامگذاری خیابان اصلی روستای لایزنگان داراب به نام کتاب نخستین گام این روستا به عنوان یک روستای دوستدار کتاب برای ثبت در یونسکو بود.
- در حالی که مهاجرت از روستاها بیداد میکند، در حدود نیم قرن نه تنها از جمعیت این روستا کاسته نشده است بلکه روز به روز بر تعداد مردمی که در روستا زندگی میکنند افزوده شده و این به خاطر دمیده شدن روح فرهنگ در کالبد این روستا است.
- پرونده فعالیتهای فرهنگی این روستا در قالب پروندهای به سازمان جهانی یونسکو ارسال میشود تا نامی برازنده مردم «دره فرزانگان» به عنوان روستای دوستدار کتاب در جهان نیز ثبت شود.
- نامگذاری خیابان اصلی و تنها خیابان یک روستا به نام کتاب موضوعی نیست که به سادگی بتوان از کنار آن گذشت و این نشان دهنده درایت و فرزانگی مردم، اعضای شورای روستا و دهیار لایزنگان است.
- گام بعد افتتاح کتابخانه شهید اسلامی نسب در روستای گردشگری لایزنگان بود که ۱۰ هزار کتاب این کتابخانه در کمپین اهدای کتابی که چندی پیش در لایزنگان برپا شد از طرف مردم این روستا اهدا شد و تجهیزات آن نیز با حمایت هفت میلیون تومانی لایزنگانی ها تهیه شده است.
- اما ماجرا به همین جا ختم نمی شود. کسبه این روستا از بقالی و آرایشگاه گرفته تا خبازی و مخابرات در گوشه ای از مغازه خود کتابخانه کوچکی راه انداخته اند تا مردمی که در صف می مانند بتوانند دقایقی کتاب بخوانند، کاری که حاج اکبر اعتمادی در دهه پنجاه از خیاطی کوچک خود آغاز کرد و حالا نسل چهارم و پنجم، پا جا پای پیر دوست داشتنی روستای خود گذاشته اند.
- امری که نشان داد نام «دره فرزانگان» برازنده این روستا است، روستایی که پرونده کاملی را برای ثبت در سازمان جهانی یونسکو تکمیل کرده است.
- اقدام فرهنگی حاج اکبر اعتمادی از جانبازان قطع نخاعی لایزنگان برای راه اندازی کتابخانه در خیاطی خود اکنون چراغ راه جوانان شده است و در واقع این روستا فقط کتابخانه شهید اسلامی نسب را ندارد بلکه هر مغازه یک کتابخانه کوچک است که مردم لحظه ای از فرزانگی دور نمانند.
- این اقدام فقط به روستای لایزنگان ختم نمیشود. در جلسه انجمن کتابخانه های عمومی شهرستان داراب، دهیاران پنج روستا آمادگی خود را برای اهدای ساختمان و راه اندازی کتابخانه اعلام کردند.
مسیر و نحوهی دسترسی به روستای لایزنگان در نقشه

ایران، شیراز، استان فارس، شهرستان داراب، بخش رستاق، دهستان کوهستان، روستای لایزنگان؛ ۳۳۰ کیلومتر، ۴ ساعت و ۷ دقیقه
امیدواریم از این مطلب استفاده کرده باشید و از سفر کردن به طبیعت این روستای تماشایی لذت ببرید. اگر از خواندن توصیف زیباییهای روستای لایزنگان علاقهمند شدید که این روستای زیبا و خوش آبوهوا را ببینید؛ پس بی معطلی بساط سفر را مهیا کنید و آمادهی رفتن به دامان طبیعت زیبای روستا شوید. سفر خاطرهانگیزی را برای شما آرزومندیم.
برای آشنایی بیشتر با مناطق گردشگری موجود در شهر شیراز و استان فارس، همچنان با پایگاه خبری – تحلیلی ریواس جنوب همراه باشید.
چنانچه نظر و یا تجربهی سفر به روستای لایزنگان استان فارس را دارید، آن را برای ما و سایر مخاطبان ریواس جنوب به اشتراک بگذارید.