فرهاد امیرخانی/ تغییرات اقلیم و بحران اقتصاد در ایران/ ۲۰سال دیگر هیچ جنبنده ای در ایران امکان زیست ندارد

یادداشت: فرهاد امیرخانی

اصطلاح تغییرات اقلیمی (Climate Change) به هر گونه تغییر آب و هوا که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از فعالیت‌های بشر باشد و ترکیب جو زمین را برهم ‌بزند، اطلاق می‌شود. مطابق پیش‌بینی مجمع بین‌المللی تغییر اقلیم (IPPC) تا سال ۱۴۰۴ شمسی نزدیک به ۳۱ کشور جهان با تغییرات اقلیم مواجه خواهند شد که ایران نیز جزو یکی از این کشورها قرار دارد. به دلیل تغییرات جوی طی ۸ سال آینده شاهد افزایش ۵/۱ تا ۲ درجه سانتیگرادی دما، تغییر الگوی بارش، افزایش شدت و توالی خشکسالی‌ها و کاهش ۷۰ تا ۸۰ درصدی بارندگی در بسیاری از مناطق خواهیم بود.

موضوعی که نشانگر وقوع بحران عمیق در همه حوزه ها از جمله حوزه اقتصاد در کشور است.

اکنون حدود ۹۲ درصد از منابع آبی کشورمان در بخش کشاورزی، حدود ۲ درصد در بخش صنعت و حدود ۶ درصد در بخش خانگی مصرف می شود و همچنین از کل جمعیت ۸۰ میلیون نفری ساکن در کشور، حدود ۵۹ میلیون نفر در شهر و اطراف آن و حدود ۲۱ میلیون نفر در روستاها زندگی می کنند. با توجه به این موضوع، قاعدتا باید بخش روستایی کشورمان (۲۴ درصد) بیشترین برخورداری را از منابع آبی (۹۲ درصد) کشور داشته باشند؛ اما در واقعیت اینچنین نیست. طبق گزارش کمیسیون کشاورزی، آب و صنایع غذایی اتاق بازرگانی تهران، اکنون بخش زراعی کشور از ۶ میلیون و ۱۳۲ هزار هکتار سطح زیر کشت کشور حدود ۹۷۳ هزار هکتار با کمبود آب (۱۶ درصد)، ۲ میلیون و ۱۶۴ هزار هکتار با تنش آبی شدید (حدود ۳۵ درصد) و کمتر از نیمی دیگر در تنش آبی (۴۹ درصد) به سر می برند.

آب

این موضوع گواه بر این واقعیت است که به دلیل تغییرات اقلیم رخ داده و نبود مدیریت صحیح در کشور، بخش کشاورزی ایران رو به زوال بوده و طی سال های آتی بیش از پیش شاهد خشک شدن سفره های زیرزمینی و کم بود بارش ها و در نتیجه کاهش محصولات کشاورزی در کشور خواهیم بود.

البته این همه ماجرا نیست. امروزه موضوعی به نام “آب مجازی” نیز مطرح است. آب مجازی، آبی است که برای تولید یک محصول مصرف می‌شود؛ به طور مثال برای کشت پنبه مورد نیاز یک تی‌شرت حداقل ۲۰۰۰ لیتر، برای تولید یک کیلوگرم گوشت گاو ۱۵ هزار و ۴۰۰ لیتر، گوسفند ۱۰ هزار و ۴۰۰ لیتر و مرغ ۴ هزار و ۳۰۰ لیتر آب مورد نیاز است. با توجه به این موضوع مشخص می شود که با کاهش منابع آبی، تمامی تار و پود اقتصاد کشور مورد تهدید قرار گرفته و امکان تولید محصولات دامی، غذایی و صنعتی نیز از بین می رود.

چندی پیش ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ فایننشال تایمز، ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﯼ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ “ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺧﺸﮏ خواهد ﺷﺪ” ﻣﯽ ﻧﻮﯾﺴﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﺮﺍﻥ ۷۰۰۰ ﺳﺎﻟﻪ ﺗﺎ ۲۰ ﺳﺎﻝ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﺯ ﺑﯽ ﺁﺑﯽ ﻭ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﻧﺎﺑﻮﺩ می شود، به طوری که ﻫﯿﭻ ﮔﯿﺎﻩ ﻭ جاﻧﺪﺍﺭﯼ توان ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺩﺭ این کشور ﺭﺍ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ.

این موضوع زمانی حائز اهمیت می شود که بدانیم تغییرات اقلیمی در اثر فعالیت های انسانی رخ می دهد و اگر هر چه زودتر مدیریتی بر فعالیت های انسانی کشور انجام نشود، به زودی شاهد افزایش تغییرات اقلیمی گسترده تر و در نتیجه رشد تصاعدی مهاجرت ، نزاع های قومیتی، کاهش تولید محصول در همه عرصه ها و در یک کلام نابودی اقتصاد ایران خواهیم بود. موضوعی که باید هر چه زودتر برای آن چاره اندیشید و فکر تازه ای کرد.

انتهای پیام/ی