با تحلیل آنچه در ستاد تسهیل و رفع موانع تولید کهگیلویه و بویراحمد گذشت؛ توپ عدم توسعه همچنان در زمین بانک‌هاست/ بانک‌ها زبان دفاع ندارند/ تهدید جدی معاون استاندار: یا جای من است یا جای این مدیران بانکی!

داستان حمله مسوولین استانی به بانک‌ها، هم خودش طولانی است و هم سابقه‌ی طولانی دارد. بیست و یکمین نشست کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید کهگیلویه و بویراحمد نیز خالی از این حمله نبود و هر یک از اعضاء که تریبون را به دست می‌گرفت با بیان جملاتی ضربه‌ای بر پیکر کم رمق سیستم بانکی استان وارد می‌کرد. بیشتر این حملات به دلیل عدم پرداخت تسهیلات به تولیدکنندگان استان بود؛ در این رهگذر بانک‌ها هم حرف‌های نزده‌ای دارند که در این گزارش سعی می‌شود به حرف‌های زده و نزده‌ی طرفین این ماجرا اشاره شود.

مصوبات کارگروه در بانک‌ها وتو می‌شود

معاون استاندار کهگیلویه و بویراحمد در نشست اخیر ستاد تسهیل و رفع موانع تولید، به طور بی‌سابقه‌ای به بانک‌های استان حمله کرد و گفت: مدیران استان ساعت‌ها جلسه برگزار می‌کنند و برای بازگشت واحدها به چرخه تولید اعتباراتی مصوب می‌کنند اما بانک‌ها در تصمیمات ما دست می‌برند. چرا باید بانک‌ها این کارها را انجام دهند؟

مجید محنایی که غیبت مدیر بانک ملی در جلسه بهانه‌ای شد تا نوک پیکان حمله خود را متوجه این بانک کند، از عدم حضور این مدیر بانکی در جلسه به شدت انتقاد کرد و افزود: وقتی مدیری حاضر نیست در جلسه حضور پیدا کند معلوم است که دل به پرداخت تسهیلات هم نمی‌دهد.

معاون استاندار از مصوبه کارگروه و معرفی یک سرمایه‌گذار جهت دریافت ۳ میلیارد تومان از محل اعتبارات سفر ریاست جمهوری به بانک ملی سخن به میان آورد که این مصوبه در بانک ملی وتو شد و رقم را به ۱ میلیارد تومان کاهش دادند.

وی در ادمه انتقادات خود از بانک ملی به عملکرد بسیار عالی بانک ملی فارس اشاره کرد و بیان داشت: در استان همسایه ما، بانک ملی رتبه اول پرداخت تسهیلات به واحدهای تولیدی را دارد اما در استان ما مدیر بانک ملی در جلسه هم نمی‌آید بعد ما انتظار داریم استان تکان بخورد و پیشرفت کند!

برخورد سرمایه‌گذاران با قانون خشک بانک‌ها/ تهدید جدی معاون استاندار

محنایی خطاب به مدیران بانکی گفت: شما بچه‌های این استان هستید و باید دلسوزانه برای استان کار کنید و از کسانی که برای توسعه این استان قدم در مسیر ناهموار سرمایه‌گذاری و تولید گذاشتند حمایت کنید، اما متاسفانه ما شاهد هستیم که شما به جای انعطاف با قوانین خشک سیستم بانکی به استقبال آنها می‌آیید!

معاون استاندار با جدیت هر چه تمام‌تر تهدید خود را به این صورت آشکار کرد: هفته آینده جلسه‌ای با بانک‌ها در خصوص وضعیت موجود برگزار می‌کنیم و اگر به نتیجه نرسیدیم یا من در این سمت نمی‌مانم و یا مدیران کم‌کار بانک‌ها باید تغییر کنند.

بانک‌های صادرات و ملی همراهی نمی‌کنند/ فاصله زیاد استان از میانگین کشوری در جذب اعتبارات

مدیر کل امور اقتصادی استانداری کهگیلویه و بویراحمد هم بانک‌ها را از انتقاد بی نصیب نگذاشت و گفت: بانک‌های صادرات و ملی قصد ندارند با سیاست‌های دولت تدبیر و امید در بحث رونق تولید و خروج واحدهای تولیدی از رکود همراهی کنند و این موضوع بسیار تاسف برانگیز است.

لهراسب باقری کارآفرین برتر استان نیز از روند کنونی بانک‌ها انتقاد کرد و گفت: بانک‌ها در پرداخت تسهیلات سلیقه‌ای عمل می‌کنند و هر جایی که کار نمی‌کنند توپ را به زمین دستگاه‌های نظارتی می‌اندازند.

وی گفت: بانکی در استان وجود دارد که دستور وزیر و نوشته استاندار مبنی بر دوره استمهال به یکی از کارخانجات استان را اجرا نکرده است.

مدیرکل امور اقتصادی و دارایی کهگیلویه و بویراحمد نیز عنوان کرد: شکاف عمیقی بین استان با میانگین کشوری به لحاظ جذب اعتبارات تخصیصی از سوی ستاد تسهیل و رفع موانع تولید وجود دارد.
ابراهیم کشاورز گفت:  حدود ۱۶۰ هزار میلیارد ریال اعتبار برای رونق و فعال شدن طرح‌های تولیدی و صنعتی کشور اختصاص یافته است که میانگین کشوری در جذب این اعتبار حدود ۶۷ درصد معادل بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد ریال است.
کشاورز بیان کرد: از مجموع مبلغ ۱۶۰ هزار میلیارد حدود ۴۰۵۰ میلیارد ریال سهم استان کهگیلویه و بویراحمد است که تا کنون کمتر از ۵۹۰ میلیارد ریال آن پرداخت شده است، این در حالی است که مطابق میانگین کشوری الان پرداختی استان می‌بایست بیش از ۲ هزار میلیارد ریال می‌بود.

بانک‌ها چه حال و روزی دارند؟

بانک‌ها همیشه دیوار کوتاهی داشته‌اند و مشکلات ساختاری آنها از یک طرف و مشکلات فردی و مدیریتی آنها از طرف دیگر دست به دست هم داده تا همیشه بهانه‌ی منتقدین برای انتقاد بی مهابا از آنان مهیا باشد.

بحث منابع و مصارف یکی از موانع جدی سر راه مدیران بانکی برای تسهیل در امر پرداخت تسهیلات است و این دقیقاً موضوعی است که به ساختار بانک‌ها ناشی از قواعد بانک مرکزی برمی‌گردد. ممکن است در جلسات تشریفاتی، مدیران ارشد بانکی بگویند بدون رعایت منابع و مصارف، اما هیچ‌گاه بخشنامه یا دستورالعملی دال بر عدم الزام بانک‌ها به رعایت تناسب منابع و مصارف از سوی مدیران مافوق مدیران بانکی استانی صادر نشده است. حال مدیر بانکی ذر برزخ مدیر مافوق خودش در مرکز و مدیر ارشد اجرایی استان می‌ماند.

قوانین سفت و سخت بانکی با بروکراسی اداری نفس‌گیر، مانع جدی بعدی برای پرداخت تسهیلات از سوی بانک‌هاست که آن هم به ساختار مرتبط است. بروکراسی‌ای که هم تسهیلات گیرنده و هم کارمند بانک را چنان به ستوه می‌آورد که همدیگر را از فهم مشترک عاجز می‌کند و نهایتاً نتیجه‌ای جز نارضایتی از سیستم بانکی به دنبال ندارد.

وجود نهادهای نظارتی غیر منعطف هم در زمره موانع جدی پرداخت تسهیلات قرار دارد که اتفاقاً این هم از موضوعات ساختاری بانک‌هاست.

معیارهای ارزیابی مدیران بانکی نیز یکی دیگر از مشکلات ساختاری بانک‌هاست که به ویژه در بانک‌های خصوصی با معیارهای ارزیابی دولت در تناقض آشکار هستند. یعنی آنچه مثلاً برای تیم اقتصادی استان نمره عالی در ارزیابی یک مدیر بانکی محسوب می‌شود از منظر ارزیابی‌های داخلی بانک‌ها ممکن است نمره منفی هم محسوب شود!

امام این سیستم بانکی کم هم مشکل مدیریتی ندارد؛ مدیرانی که نگرش کوتاه مدت دارند و دوره کوتاه مدیریتی خود در یک استان را عموماً سعی می‌کنند با کمترین ریسک به پایان برسانند و بیش از آنچه به فکر پرداخت تسهیلات پر ریسک باشند به فکر جذب منابع بدون ریسک باشند و به این ترتیب کارنامه‌ی قابل قبولی برای ارتقاء خود رقم بزنند. مدیرانی که به جای حل مشکلات ساختاری و پیدا کردن راه و چاهی برای گذر از آنها، خود در مشکلات ساختاری دچار اضمحلال می‌شوند!

بر پایه‌ی این تحلیل می‌توان گفت سیستم بانکی استان کهگیلویه و بویراحمد همواره از وجود دو طیف مدیران ترسو و گستاخ ضربه خورده است؛ طیف اول سعی می‌کنند در حاشیه باشند و آهسته بروند و آهسته بیایند تا گربه شاخشان نزند. آنها هیچ گاه برای دفاع از عملکرد بانک خود لب به سخن نمی‌گشایند و طیف دوم  نیز بدون هیچ گونه دفاعی، گستاخانه جلسات مهم استان را ترک می‌کنند و یا حضور نمی‌یابند و موجبات حمله به سیستم بانکی را فراهم می‌کنند. نمونه آن مدیر بانک ملت بود که تا به دستور استاندار از کهگیلویه و بویرحمد نرفت، خیال تیم اقتصادی استان راحت نشد، در حالی که حق سیستم بانکی ایجاب می‌کرد که این مدیر در جلسات حضور پیدا کند و از سیستم بانکی یا دست کم بانک خودش دفاع می‌کرد.

با این اوصاف بهتر است منتقدین زوایای پنهان مشکلات سیستم بانکی را هم ببینند و بعد قضاوت کنند و آنجا که مدیر همراه است ولی ساختار اجازه نمی‌دهد با آنجا که مدیر همراه نیست تفاوت بگذارند و به اطلاع مردم نیز برسانند. ممکن است جایی لازم باشد تیم اقتصادی استان به کمک مدیر بیاید و مصوبه‌ای برای تسهیل امور از مرکز بگیرد، مصوبه‌ای که با چانه‌زنی صرف یک مدیر هرگز به دست نمی‌آید و حتی ممکن است باعث تعجب مدیران ارشد بانکی از اینکه مدیر بانکی فلان استان خود کاسه‌ی داغ‌تر از آش شده است، بشود.

به هر حال همراه کردن سیستم بانکی با قطار توسعه‌ی استان نیازمند یک نگاه منصفانه است. نگاهی که پس از رعایت انصاف، باید اقتدار را هم به همراه داشته باشد تا هیچ مدیری نتواند نمک این استان را بخورد و نمکدانش را بشکند!

انتهای گزارش/ رحیم بنام