گزارش/ جزئیات ماجرای کشف یا تخریب حمامی تاریخی در شیراز/ آمادگی میراث فرهنگی برای مرمت حمام ذوالریاستین

۲۴ مهرماه ۱۴۰۰ روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی استان فارس منتشر کرد با این مضمون که یک سازه قدیمی در بافت تاریخی‌فرهنگی شهر شیراز کشف شده است.

این مطلب به نقل از عبدالرضا نصیری، معاون میراث‌فرهنگی استان فارس بود که گفته بود این سازه‌ قدیمی هنگام خاک‌برداری نمایان شده که بلافاصله شهرداری شیراز این موضوع را به اطلاع میراث فرهنگی فارس رساند.

او گفت: قدمت و نوع این سازه تاریخی را که احتمال دارد حمام باشد، کارشناسان میراث‌فرهنگی استان دارند بررسی می کنند.

حمام خانه تاریخی ذوالریاستین در محله سرباغ (ورودی سنگ سیاه) بافت تاریخی فرهنگی شیراز

** ادعای تخریب حمام تاریخی در جوار خانه ذوالریاستین

پس از آن، فیلم و مطالبی در فضای مجازی با این ادعا پخش شد که بخشی از یک خزینه تاریخی متعلق به دوره قاجار در جوار خانه ذوالریاستین شیرازی در محله سرباغ شیراز در حین اجرای عملیات کف سازی شهرداری شیراز و با اقدامات این دستگاه تخریب شده است.

** واکنش شهرداری

شهردار منطقه بافت تاریخی شیراز دوشنبه در این باره گفت: تخریب بنا در بافت تاریخی طی روزهای اخیر موضوعیت ندارد و تنها کفسازی کوچه انجام شده است.

مهدی قلندری افزود: کوچه برای اجرای فاضلاب در حال کفسازی بود و معمولا حین عملیات عمرانی در بافت به مواردی مبنی بر میراثی بودن بر می‌خوریم.

او افزود: زمین کناری کوچه به صورت پارکینگ مورد استفاده قرار می‌گرفته و با تغییر سطح کوچه و برداشتن یک لایه آسفالت، همکاران ما با یکسری ابنیه برخورد کرده‌اند و با اطلاع پیمانکار، از واحد باستان شناسی میراث‌فرهنگی خواستیم که این مهم را استعلام کند.

شهردار منطقه بافت تاریخی فرهنگی شیراز ادامه داد: در چنین مواقعی روال کار این است که واحد باستان شناسی میراث فرهنگی به ما اعلام می‌کند که آیا عملیات عمرانی را ادامه دهیم یا نه؟

قلندری اضافه کرد: کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی یکشنبه ۲۵ مهرماه از موقعیت گزارش شده، بازدید کرده‌اند و هم‌اینک ما منتظر اعلام نظر میراث فرهنگی فارس هستیم.

او اضافه کرد: در حالی‌که این عملیات در سطح کف کوچه انجام شده اما در خبرها آمده که ساختمان تاریخی تخریب شده ولی عکس هوایی آن موجود است که تنها کفسازی انجام شده و به یک سقف رسیده‌ایم و مابقی به صورت آوار زیر زمین وجود دارد.

شهردار منطقه بافت تاریخی فرهنگی شیراز بیان کرد: مالک خانه مجاور، ادعاهایی دارد که سند ومدرکی دال بر مالکیت آن هم ندارد اما در عین حال ما منتظر اعلام نظر میراث فرهنگی هستیم.

** آمادگی برای مرمت 

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس در واکنش به حواشی ایجاد شده در مورد تخریب یک حمام تاریخی در شیراز هنگام کف‌سازی کوچه گفت: آمادگی لازم برای ترمیم و مرمت این بنای تاریخی را داریم.

عبدالرضا نصیری اظهار کرد: شهرداری چندین سال است که با نظارت اداره کل میراث فرهنگی فارس در حال اجرای طرح‌های مربوط به ساماندهی و کف‌سازی و بدنه سازی کوچه ها در محدوده بافت قدیمی شیراز است.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس افزود: در یکی از این عملیات عمرانی هنگام اجرای طرح‌های کف‌سازی مربوط به معابر محله سرباغ، بخشی از یک بنای قدیمی تخریب شد.

وی ادامه داد: شهرداری شیراز در عملیات عمرانی و خاکبرداری از قسمتی از زمین برای زیرسازی با سازه‌ای برخورد کرد و به دلیل اینکه پیمانکار اطلاعی نداشت، بخشی از قسمت‌های فوقانی بنا که به احتمال زیاد یک حمام مربوط به دوران قاجار است تخریب شد.

نصیری بیان داشت: پس از این اتفاق عملیات عمرانی متوقف شد و در حال حاضر بخش زیادی از بنا دفن است و قسمتی از سازه‌های فوقانی هم به خاطر این عملیات تخریب شده است.

وی عنوان کرد: نیاز است که مالکیت این محدوده مشخص شود تا ما بتوانیم اقدامات لازم را برای ترمیم این بنا انجام دهیم.

این مقام مسئول اعلام کرد: اداره کل میراث فرهنگی فارس همکاری های لازم را با شهرداری برای خاکبرداری از حمام و مرمت دوباره این بنا خواهد داشت اما اگر قرار باشد این محدوده در همین وضعیت باقی بماند ما ترجیح می‌دهیم‌ بخش های بیرونی را با روش‌های تخصصی بپوشانیم و دوباره دفن کنیم‌.

وی افزود: مالک منزلی که در کنار این حمام تاریخی قرار دارد مدعی است که این حمام جزیی از ملکش محسوب می‌شود. اگر این موضوع ثابت شود ما با این شخص همکاری می کنیم و بخش‌های تخریب شده قابل مرمت است.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس در زمینه درج این خبر با عنوان «کشف یک بنای تاریخی در شیراز» که روابط عمومی این اداره کل مطرح کرده بود، گفت: واژه کشف واژه خوبی نبود و باید عنوان می‌شد که این سازه در عملیات عمرانی پیدا شده است.