روده تحریک پذیر

این بیماری، بیماری انسان امروزی با دردسرها وهیجانات منفی و مثبت اوست و شاید در گذشته کمرنگ تر بود ویا در زندگی بشر حضور نداشته است. اما امروزه به نام IBS سندروم روده تحریک پذیر شناخته شده است. این بیماری با بیماری التهاب روده متفاوت است والبته تشخیص آنها از روی علایم بسیار سخت است.
افرادی که روحیه ای حساس دارند و به مسایل توجه می کنند ، بیشتر از دیگران در معرض این بیماری اند. از نظر آماری بین زنان شایع تر است.
علایم ظاهری آن درد شکم ، یبوست طولانی، اسهال طولانی و یا اسهال ویبوست متناوب است. بطور کلی همین سه شکل را دارد.
به عنوان مثال هنگام اتفاق افتادن هر حادثه ای کوچک یابزرگ افراد عادی به راحتی از این تنش عبور می کنند و… اما کسانیکه دچار روده تحریک پذیر هستند، احساس می کنند، دیواری درون شکمشان فروریخته و احتمالا احتیاج به دستشویی پیدا می کنند. به عبارت ساده تر اتفاقات کوچک ودر ظاهر کم اهمیت می تواند آنها را به هم بریزد.

بسیاری از اتفاقات معمولی روی بیماران روده تحریک پذیر، تاثیر می گذارد وآنها را تحت تاثیر قرار می دهد. به عنوان مثال ، حتی ممکن است، آنها از دیدن چهره فردی در تلویزیون به شدت عصبی و دچار پیچش دل و دل درد شوند. معمولا دوست ندارند مسافرت بروند و بیشتر دوست دارند جایی باشند که دستشویی در دسترس باشد.
یکی از شایع ترین علایم روده تحریک پذیر، نفخ شکم و احساس سنگینی و بزرگی شکم است. فردی که دچار این بیماریست معمولا به علت سروصدای شکم ، احساس ناخوشایندی در شکم، درد در ناحیه زیر شکم و محوطه لگنی، احساس تنگی لباس ها و حتی محیط و… دوست دارد در جمع نباشد، دوست دارد در منزل خودش و تنها بخوابد و…

به بیان ساده تر آنچه برای دیگران موجب شادی وخنده است، مانند صدای ترقه، صدای زیاد موسیقی و کارهای هیجان انگیز ، موجب آزار او می شود. شما ممکن است از صدای ترمز ناگهانی ماشین هیچ احساسی نداشته باشید، اما بیمار روده ای به شدت به هم می ریزد و نگران می شود، صدای یک ترقه کوچک، می تواند سیستم گوارش او را به هم بریزد و…
یکی از بدترین نگرانی های این بیماران، مقایسه آنها با سایر افراد است. بعضی افراد به دلیل ناآگاهی می گویند: من همه این غذا ها را می خورم و هیچ مشکلی ندارم. مقایسه این بیماران کاری کودکانه وناشی از عدم شناخت بیماری است. این بیماران، افرادی خاص با درجه حساسیت بیشتری نسبت به دیگرانند که می بایست توسط نزدیکان درک شده وبه حساسیت هایشان احترام گذاشته شود و گرنه طول دوره درمان طولانی تر وعلایم بیماری شدیدتر خواهد شد. اگر همه چیز می خورید و مشکلی ندارید، خدارا شاکر باشید ولی خودتان را با این بیماران مقایسه نکنید و آنان را رعایت کنید.

*کنترل بیماری:*
این بیماری، گاهی بدون دخالت دارو و یا پزشک، به دلیل بهبود وضعیت روحی، بهبود نسبی می یابد ولی مجددا با یک شوک عصبی بر می گردد. این بیماری باید به کمک پزشک تشخیص داده شود. مصرف خودسرانه داروها وعدم مراجعه به پزشک به خاطر شرم بیماران معمولا آنرا بدتر می کند و درمانش را طولانی تر .
بعضی از پزشکان معتقدند که این بیماری مادام العمر است و هنوز عللی برای بوجود آمدنش پیدا نشده است. اما فشارهای عصبی، نگرانی ها، حساسیت ها، ترس های دوران کودکی، هیجانات و درگیری ها و تهدیدها و… از عوامل ایجاد این بیماری هستند.

گاهی اوقات حضور باکتریهای فراوان در روده بزرگ عملکرد روده را مختل و فرد را دچار این بیماری می کند. مصرف بعضی از داروها از خانواده مترونیدازول می تواند به کاهش باکتری ها کمک کند. هرچه زمان توقف مواد دفعی در روده بیشتر باشد، عوارض بیشتری ایجاد و ممکن است راست روده فرد هنگام اجابت مزاج دچار خراشها وزخم هایی بشود. مصرف مواد غذایی فیبر دار می تواند حرکات موجی شکل روده را افزایش داده وسبب تسریع اجابت مزاج شود. از دلایل حضور بیماری، خودداری از دستشویی رفتن ، مصرف کم آب و نان سفید بدون سبوس، مصرف زیاد غذاهای نشاسته ای (که آب غذا را جذب می کنند،) می باشد که در افراد مختلف هرکدام یا همه باعث بوجود آمدن بیماری هستند. روشهای زیادی برای بهبود علایم آن وجود دارد که به پاره ای از آنها اشاره می شود.

به عنوان یک راهکار *ساده کردن زندگی*

– بسیاری از ما، به چندین بانک بدهکاریم، کشاورزی می کنیم، کارمند هستیم، رانندگی می کنیم ، خرید و فروش انجام می دهیم و… حجم زیاد موضوعات حل نشده و *گره های روانی مهمترین مشکل امروز جامعه ماست.* برای حفظ سلامتی، زندگی خود را ساده کنید و به چند موضوع بیشتر وارد نشوید، تا بتوانید کنترلشان کنید، مشکلات و کارهایتان را اولویت بندی کنید وبه ترتیب اولویت، به حل مشکلات بپردازید.

– مصرف همزمان غذاهای درهم با ph متفاوت و خوابیدن بعد از صرف غدا، باعث سوء هاضمه می شود که یکی از مهمترین علل بیماری روده تحریک پذیراست. به عنوان مثال، در یک مهمانی، بامصرف سالاد (که خود مخلوطی از میوه هاست)، دوغ و نوشابه ، قیمه که حاوی حبوبات وگوشت است، برنج و ته دیگ و سبزی ها و… ورود این همه غذا با ph متفاوت که هرکدام به نوعی اسید نیاز دارند، باعث سردرگمی جهاز هاضمه وایجاد سوء هاضمه می شود. بهتر است ابتدا میوه ها وسالاد مصرف شود و پس از ساعتی، سایر مواد نشاسته ای و پروتئینی مصرف شود. مصرف مواد چرب و دیرهضم قبل از مصرف سبزیجات و میوه ها که زود تخمیر می شوند، باعث مشکلات دستگاه هاضمه و رفلکس گازهای حاصله وفشار به دریچه معده ،سوزش و آروغ و…می شود.در نتیجه اول غذاهای زود هضم را مصرف کنید. بعد از غذاهای دیرهضم مانند برنج وکباب و… استفاده نمایید. مصرف میوه ها بعد از غذا به استثنای کیوی و نارنگی، کاری نادرست است.
*مهمترین راهکار برای کنترل و یا کاهش علایم این بیماری، آرام سازی روح با عبادت، یوگا، طبیعت گردی وشناست.*

*رژیم غذایی:*
*در هنگام یبوست* مصرف آب ولرم هنگام ناشتا، *انجیر،* شربت خاکشیر ، زرد آلو، قیسی، گوجه، خیار، هلو، آلو، سبزیجات، غذاهای آبکی، *کیوی،* آبگوشت، شیر گرم وشیرین، نان سبوس دار، هندوانه، خربزه، خرما، خیار،ازگیل، گیلاس، لبو و انواع شربت ها( به استثنای به لیمو) بخصوص شربت پرتقال، می تواند کمک کننده باشد.
مصرف: کباب، ماست، خیارشور، کشک، انواع ترشی، انار، انواع برنج، نان سفید وسوخاری، چای زیاد، آب میوه ها و کم نوشیدن آب، موجب تشدید بیماری در این دوره می شود.

*در هنگام اسهال،* ازمصرف همه موارد بالا و دوغ، بخصوص دوغ گرما دیده، بیسکویت ها ، کیک وکلوچه، رب گوجه فرنگی وانواع سس ها، خود داری نمایید و با مصرف کته، برنج ، کباب ، نان خشک یا سوخاری، کشک، انار، سیب گلاب، سیب ترش، سیب زمینی آب پز، تخم مرغ آب پز و غذاهایی که حاوی روغن کمتری هستند، عوارض دل پیچه و اسهال را کاهش بدهید یا آنرا کنترل نمایید. تاکید می شود در هنگام دل پیچه واسهال از مصرف محرک ها که حرکت موجی روده ها را افزایش می دهد، مانند : فلفل، ادویه جات و پیازها وحبوبات ( نخود، لوبیا، عدس، ماش، لپه و…)که تحریک کننده و نفاخ هستند، خود داری کرده و از مصرف مواد کنسرو شده، جدا پرهیز نمایید.

*مهمتراز همه مواد غذایی* ، آرامش روحی و نداشتن استرس و بی توجهی به مسایل استرس زا می باشد. باتوجه به اینکه در انسانها، طبع های متفاوتی وجود دارد، بعضی از میوه ها یا داروها، بر افراد مختلف تاثیرهای مختلفی می گذارند، در نتیجه هربیمار، باید به تجربه خود، در مورد نفخ شکم یا سایر شرایط توجه نموده و سعی کند غذاهای مختلف با هم مصرف نکند و هر غذایی که می خورد، در صورت تشدید عوارض، آنرا از رژیم غذایی خود، تارفع مشکل ، حذف نماید.

باآرزوی تندرستی وشادکامی
#سیدغلامعباس موسوی نژاد#