هر هفته، معرفی یک نقطه گردشگری در فارس/ معرفی جاذبه‌ی گردشگری «پارک ملی بمو» طبیعتی بکر در استان فارس

پایگاه خبری تحلیلی ریواس جنوب هر هفته شما را با یکی از جاذبه‌های گردشگری زیبای استان فارس آشنا می‌کند؛
این هفته به توصیف «پارک ملی بمو» جاذبه‌ای بکر در استان فارس، می‌پردازیم.

پارک ملی بمو (Bamou National Park) از پارک‌های ملی ایران در استان فارس است. این پارک که نامش را از کوه بمو گرفته‌است، در ۱۰ کیلومتری شمال شهر شیراز قرار دارد. این پارک حدود ۴۰ سال است که مورد حفاظت قرار گرفته و در زرقان – مسیر تخت جمشید واقع شده‌است.

پارک ملی بمو سومین پارک ملی حفاظت‌شده بعد از پارک گلستان و ارومیه است که برای دسترسی به این پارک می‌توایند از سمت شیراز به طرف زرقان پیش بروید. نرسیده به زرقان، پل غیر همسطح پالایشگاه را به‌سمت راست برانید. تابلوی پارک ملی بمو را خواهید دید.

در ادامه، با پایگاه خبری – تحلیلی ریواس جنوب همراه باشید تا به معرفی پارک ملی بمو در استان فارس بپردازیم:

پارک ملی بمو در استان فارس

مقدمه و معرفی پارک ملی بمو

• شیراز از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در ایران به شمار می‌رود. این شهر در کنار بناهای مشهور و باغ‌‌های معروف خود، جاذبه‌های بکر و طبیعی را نیز پیشکش گردشگران می‌کند. پارک ملی بمو سومین پارک ملی حفاظت‌شده بعد از پارک گلستان و ارومیه است و در فاصله کمی از شیراز قرار دارد.
• پارک ملی بمو (Bamou National Park) از پارک‌های ملی ایران در استان فارس است. این پارک که نامش را از کوه بمو گرفته‌است، در ۱۰ کیلومتری شمال شهر شیراز قرار دارد. این پارک حدود ۴۰ سال است که مورد حفاظت قرار گرفته و در زرقان – مسیر تخت جمشید واقع شده‌است.
• پارک ملی بمو ۴۸ هزار هکتار وسعت دارد و یکی از مناطق چهارگانه طبیعی در استان فارس است. طی چند سال گذشته همواره شاهد آتش‌سوزی‌های متعدد در این منطقه حفاظت شده بوده‌ایم به گونه‌ای که در یکی از آتش‌سوزی‌ها گونه‌های زیادی از حیات‌وحش و گیاهان در آتش سوختند.
• با وجود وسعت بسیار، پارک ملی بمو بسیار کمتر از دیگر پارک‌های ملی ایران شناخته شده است. وجود گونه‌های مختلف حیات وحش شامل پستانداران و پرندگان، چشم‌اندازهای بدیع طبیعی و آثار تاریخی موجود در پارک ملی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری محسوب می‌شود.
• در داخل محدوده پارک ملی بمو روستا یا مرکز مسکونی وجود ندارد؛ ولی در حاشیه پارک ۳۰ روستا و شهرهایی مانند شهر شیراز و زرقان جای گرفته‌اند. عمده فعالیت‌های اقتصادی روستاییان و بومیان منطقه دامداری و کشاورزی از نوع باغداری با کشت درختان انگور است.

موقعیت پارک ملی بمو

• پارک ملی بمو از جاهای دیدنی شیراز است و در شمال استان فارس و در شمال‌ شرقی شیراز قرار دارد. این پارک به وسیله جاده شیراز-اصفهان به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌شود و فاصله آن تا شیراز حدود ۳۰ کیلومتر است. برای دسترسی به پارک، از سمت شیراز به طرف زرقان پیش بروید. نرسیده به زرقان، پل غیر همسطح پالایشگاه را به‌سمت راست برانید. تابلوی پارک ملی بمو را خواهید دید.

تاریخچه پارک ملی بمو

• محدوده‌ فعلی‌ پارک‌ ملی‌ بمو در سال‌ ۱۳۴۱ تحت‌ عنوان‌ منطقه‌ شکار ممنوع‌ با وسعتی‌ حدود ۱۰۰،۰۰۰ هکتار توسط کانون‌ شکار ایجاد شد و در سال‌ ۱۳۴۶ پس‌ از تشکیل‌ سازمان‌ شکاربانی‌ و نظارت‌ بر صید منطقه‌ شکار ممنوع‌ به‌ منطقه‌ حفاظت‌ شده‌ و سپس‌ به‌ پارک‌ وحش‌ بمو تغییر نام‌ داد و بالاخره‌ در سال‌ ۱۳۵۴ با ایجاد سازمان‌ حفاظت‌ محیط زیست‌، این‌ منطقه‌ که‌ وسعت‌ آن‌ معادل‌ ۴۸،۶۷۸ هکتار بود به‌ نام‌ پارک‌ ملی‌ بمو تغییر نام داد.

طبیعت پارک ملی بمو در استان فارس

طبیعت پارک ملی بمو

این پارک ملی دارای ۱۱۲ گونه جانوری، ۶۹ گونه پرنده، ۲۱ گونه پستاندار، ۱۹ گونه خزنده و ۳ گونه دو زیست و همچنین گونه‌های مختلف گیاهی می‌باشد. پارک ملی بمو دارای‌ اقلیم‌ نیمه‌ خشک‌ سرد با بارندگی‌ زمستانه‌ است. متوسط بارندگی‌ سالانه‌ در ایستگاه‌ اصلی‌ معروف‌ منطقه‌، یعنی‌ شیراز، برابر ۳۹۲ میلی‌متر و همچنین دمای‌ متوسط سالانه‌ این ایستگاه‌ برابر ۱۷/۹ درجه‌ سانتی‌گراد است‌. زمستان‌ها این نواحی سرد می‌شود و تابستان‌ها گرمای هوا به ۳۴ درجه می‌رسد.

• پوشش جانوری پارک ملی بمو
  

پارک ملی بمو از لحاظ شمار حیوانات و تنوع حیات‌وحش، بعد از پارک‌های ملی گلستان و ارومیه در مقام سوم اهمیت می‌باشد، هرچند چندان شناخته شده نیست. به اعتقاد برخی محققان محیط زیست هرچه آگاهی و اطلاعات مردم از این‌گونه مناطق کمتر باشد، تعرض و دست‌اندازی به آن‌ها کمتر خواهد بود. در این پارک تعداد ۳۲ گونه پستاندار، ۹۱ گونه پرنده، ۱۹ گونه خزنده و سه گونه دوزیست شناسایی شده است. در زیستگاه طبیعی بمو، علاوه بر پلنگ، پستاندارانی از جمله، آهو، گراز، قوچ و میش، بز و پازن و پرندگانی همچون عقاب طلایی زندگی می‌کنند و کفتار، گربه جنگلی، گربه وحشی و جغد کوچک و شاه بوف از دیگر حیوانات این منطقه می‌باشند. شمار پلنگ‌های این منطقه در سال ۹۲ شش قلاده برآورد شده‌است.

• پوشش گیاهی پارک ملی بمو
  

پوشش گیاهی کنونی بمو عمدتاً بوته‌زار و بیشتر شامل گون و درمنه است و در طول سال‌های گذشته بیش از ۳۰۰ گونه گیاهی جمع‌آوری و شناسایی شده است. در پارک ملی بمو چشمه‌های فراوانی با پراکندگی مناسب وجود دارد که از آب برخی از چشمه‌ها در گذشته برای کشاورزی استفاده می‌شد.

گونه‌های گیاهی موجود در پارک ملی بمو به ۳۰۰ گونه می‌رسد که در ۵۸ تیره گیاهی جای می‌گیرند. اهمیت وجودی حدود ۵۱ گونه از گیاهان انحصاری در پارک ملی بمو نشان از غنای ذخایر توارثی آن دارد و از نظر حفظ ذخایر ژنتیکی جایگاه ویژه‌ای را اشغال کرده است. تعداد گونه‌های درختی و درختچه‌ای در پارک زیاد نیست؛ اما تراکم و پوشش چند گونه درختی بادام و بنه ارتفاعات پارک را جنگلی می‌نمایاند. به‌علاوه وجود تعداد کم گونه‌های مرغوب مرتعی که ارزش خوشخوراکی خوبی از نظر دامپروری داشته باشند، نشان از تخریب و استفاده‌های بی‌رویه در طی سال‌های گذشته دارد. شمای عمومی پارک به‌جز مناطق صخره‌ای شامل پوشش گیاهان درختی و درختچه‌ای مثل هوم (Ephedra Pachyclada)، پیچک (Convolvulus)، پیچک پیکانی (Convolvulus leiocalycinus)، گیاه دارویی انزروت (Astragalus Fasciculifolius)، گون (Astragalus susianus) و جوسیخ (Ebenus stellata) می‌شود.

در هر حال مجموعه عناصر گیاهی پارک بمو از ۳۰۰ گونه تجاوز نمی‌کند که بیشتر آنان را گیاهانی چون گون‌ها، جوخار، بومادران شیرازی، گاوچاق کن و گل بی‌مرگ گنویی و درمنه کوهی تشکیل می‌دهد. غالب گونه‌های تیره کاسنیان (Compositae) به‌جز درمنه‌ها که در فصل پاییز مورد چرا قرار می‌گیرند، فاقد ارزش خوشخوراکی هستند یا گیاهان تیره نعنائیان (Labiatae) به دلیل معطر و اغلب بدبو بودن کمتر مورد توجه دام وحیات وحش قرار می‌گیرند. گرچه گونه‌های گندمیان به نسبت خوب و زیاد است؛ ولی اغلب یکساله و فاقد ارزش خوشخوراکی است.

تهدیدات پارک ملی بمو

از جمله عوامل تهدیدکننده پارک ملی بمو می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

• پادگان‌ها و مراکز نظامی متعدد حاشیه پارک

و همچنین، پروژه‌های عمرانی شامل:

• راه آهن شیراز – اصفهان
• کمربندی شمال شرق شیراز
• خطوط انتقال نفت سروستان
• خطوط انتقال میعانات گازی آغاردالان – پالایشگاه شیراز
• توسعه پالایشگاه شیراز
• شکار غیرقانونی جانوران
• تغییر کاربری اراضی و افزایش خانه‌باغ‌های نزدیک به پارک جنگلی بمو
• خطوط انتفال برق و غیره.

کوه بمو و ارتفاعات پارک ملی بمو

• کوه بمو ادامه ارتفاعات سلسله جبال زاگرس است و از مقاصد طبیعت‌گردی و جاذبه های گردشگری استان فارس محسوب می‌شود؛ منطقه‌ای کوهستانی و تپه ماهوری که از شهر شیراز به‌خوبی دیده می‌شود و در آن سه رشته کوه از شرق به غرب امتداد دارد. بلندترین قله آن کل اسد با ارتفاع ۲۷۰۰ متر و پایین‌ترین ارتفاع آن ۱۵۵۰ متر است.
• این رشته کوه در مشرق به ارتفاعات خرمن کوه و در جنوب با دریاچه بختگان مرتبط است. رشته کوه بمو، دشت شیراز را از دشت مرودشت جدا می‌کند. گردنه‌های آب باریک و باجگاه در مسیر راه شیراز-اصفهان در جانب شمال‌غربی رشته کوه قرار دارد. آب رکن‌آباد از معروف‌ترین جویبارهای شیراز که حافظ به آن اشاره می‌کند، در قسمت غربی این کوه واقع شده است. بند امیر در جانب شمال‌ شرقی آن قرار دارد و راه قدیمی شیراز از جنوب‌شرقی رشته کوه می‌گذرد. تنگ الله اکبر نیز در جانب جنوبی آن واقع است.
• در میان این رشته‌کوه‌ها، دشت‌های باریکی قرار دارند که در یکی از آن‌ها با وجود وسعت کم‌، جمعیت قابل توجهی از آهو دیده می‌شود. در تپه ماهورهای وسیع و گسترده حد فاصل دشت و کوه، قوچ و میش فراوانی حضور دارند. پرتگاه‌های دامنه جنوبی کوه بمو و دیگر مناطق صخره‌ای پارک نیز، زیستگاه مناسبی برای بز و پازن است.

موزه پارک ملی بمو

• موزه حیات وحش پارک ملی بمو در ابتدای ورودی محدوده واقع شده است. در این موزه مجموعه‌ای از حیوانات تاکسیدرمی‌شده بومی منطقه را به نمایش گذاشته‌اند. از موزه تنها به‌صورت گروهی می‌توانید بازدید کنید و بازدید از آن در ایام عید و دیگر روزهایی ممکن است که از سمت اداره کل حفاظت محیط زیست فارس اعلام می‌شود.

بازدید از پارک ملی بمو

• پارک ملی بمو شامل دو بخش می‌شود؛ تفرجگاه و موزه حیات وحش و تفرجگاه گسترده. بازدید از بخش اول بدون مجوز و در زمان‌هایی خاص ممکن است که پیشتر به آن اشاره شد. برای دسترسی به بخش دوم نیازمند مجوز از سازمان حفاظت از محیط زیست استان فارس هستید. البته متاسفانه بسیاری از افراد بدون داشتن مجوز وارد منطقه می‌شوند. بهترین راه برای بازدید از پارک ملی بمو، شرکت در تورهایی است که با مجوز سازمان در این پارک ملی برگزار می‌شوند.

مسیر و نحوه‌ی دسترسی به پارک ملی بمو در نقشه

ایران، استان فارس، شیراز، پارک ملی بمو؛ ۴۴٫۳ کیلومتر، ۵۶ دقیقه

امیدواریم از این مطلب استفاده کرده باشید و از سفر کردن به این طبیعت دل‌انگیز لذت ببرید. اگر از خواندن توصیف زیبایی‌های پارک ملی بمو علاقه‌مند شدید که این پارک زیبا و بکر را ببینید؛ پس بی معطلی بساط سفر را مهیا کنید و آماده‌ی رفتن به دامان این منطقه‌ی زیبا شوید. سفر خوبی را برای شما آرزومندیم.

برای آشنایی بیشتر با مناطق گردشگری موجود در شهر شیراز و استان فارس، همچنان با پایگاه خبری – تحلیلی ریواس جنوب همراه باشید.

چنانچه نظر و یا تجربه‌ی سفر به پارک ملی بمو در استان فارس را دارید، آن را برای ما و سایر مخاطبان ریواس جنوب به اشتراک بگذارید.

منابع

• منبع ۱
• منبع ۲

پایان / مهشید آردی

-------- در همین زمینه بخوانید:

معرفی جاذبه‌ی گردشگری «دره پلنگی» تنگه‌ای هیجان‌انگیز برای شنا و پرش در استان پهناور فارس معرفی جاذبه‌ی گردشگری «بند بهمن کوار» قدیمی‌ترین سد ایران در استان فارس معرفی جاذبه‌ی گردشگری «تنگه غوره دان» تفرجگاهی زیبا با طبیعتی بکر در بیضا استان فارس معرفی جاذبه‌ی گردشگری «تنگ بله برم» شگفتی ناشناخته‌ای در استان فارس