هر هفته، معرفی یک نقطه گردشگری در فارس/ معرفی جاذبه‌ی گردشگری «کوهمره سرخی» در استان فارس

پایگاه خبری تحلیلی ریواس جنوب در نظر دارد تا هر هفته شما را با یکی از جاذبه‌های گردشگری زیبای استان فارس آشنا کند؛ این هفته به توصیف جاذبه‌ی کوهمره سرخی می‌پردازیم که به عنوان مهد گردشگری در دل استان فارس جای گرفته است.

تا به امروز هر آنچه را در رابطه با زیبایی‌های شیراز شنیده‌اید با دیدن کوهمره سرخ شیراز به وضوح احساس خواهید کرد؛ آب و هوای کوهمره به معتدل و مرطوب بودن شهرت دارد. با وجود کوه‌های بلند در اطراف، تعادلی روح‌نواز از نسیم‌های خنک در این منطقه جریان دارند که البته وجود مراتع و چمنزار‌ها در این موضوع بی‌تأثیر نیست.

کلیات

آبشار کوهمره سرخی

 به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ریواس جنوب، یکی از شاخه‌های انتهایی و جنوبی کوهستان کوهمره در دل رشته کوه‌های زاگرس، منطقه‌ی بسیار خوش آب و هوای کوهمره سرخی را به وجود آورده که زیبایی و طراوت آن شهره است. این منطقه کوهستانی و دیدنی با وجود چشمه‌های پر آب، آبشار‌ها، رود‌های خروشان، جنگلزار‌ها و مراتع بی‌نظیر در روستاهای سرسبز خود، منطقه‌ای بکر و زیبا و از بهترین انتخاب‌ها برای گردشگری از نوع کوهنوردی است. این مکان چشم‌نواز در فاصله ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان شیراز واقع شده و از جاده شیراز به کازرون قابل دسترسی است.

وجود آبشار‌ها و رودخانه‌های پر آب و همچنین جنگل‌ها و دشت‌های سرسبز، تابستان‌هایی خنک و رویایی را برای گردشگرانی که در این فصل به کوهمره سرخی بروند فراهم می‌کند. همچنین تابش مستقیم آفتاب و خاک غنی این منطقه، زمستان‌هایی معتدل و به یادماندنی برای سرما دوستانی که در زمستان به کوهمره بروند پدید می‌آورد. پاییز و بهار کوهمره سرخی شیراز، مهد تابلو‌های رنگارنگ خلقت است و مناظر فوق‌العاده آن، چشم‌ها را نوازش می‌دهد. تفرجگاه کوهمره سرخی یک مکان عالی برای گردشگران و یک مکان بکر و پر مسافر برای روزهای تعطیل است. از دلایل آن نیز می‌توان به دست نخورده بودن طبیعت آن و آب و هوای عالی این منطقه و کوه پایه‌ای بودن در امتداد رشته کوه‌های زاگرس اشاره کرد. این منطقه در ایام عید و همچنین در تابستان به شلوغ‌ترین زمان‌های خود می‌رسد.

تاریخچه کوهمره سرخی شیراز

کُهمَره یا کوهمَره نام سه منطقه/ناحیه در استان فارس است. کلمه کوهمره به معنای سلسله کوه‌های زاگرس و فارس، که قبایل در آن قسمت‌ها سکونت می‌کردند، است. اسم قدیمی آن در تاریخچه کوهمره سرخی، کوهمره شکفت بود. بررسی آواشناختی ساختی، ساخت واژه و ساخت فعل، به ویژه ارگاتیو بودن گویش کوهمره و واژه‌های گویش کوهمره نشان می‌دهد که به شاخه زبان های جنوب فارس تعلق دارد و شاخه ای از پارسی پهلوی (زبان حاکم بر پارس در زمان ساسانیان) است که با زبان لارستانی شباهت دارد اما این گویش خاص کوهمره بوده و فقط کوهمره‌ای ها به این گویش سخن می‌گویند.

این منطقه، منطقه‌ای پر از درگیری در حدود ۱۲۰ الی ۱۶۰ سال گذشته بوده و درگیری‌های زیادی بین ایل‌های این منطقه به وجود آمده است. بعد از انقلاب مشروطیت و وضع قوانین جدید، این درگیری‌ها تمام شده و این سرخی‌ها در این منطقه ساکن شدند. کوهمره سرخی یا نگین سبز فارس، منطقه‌ای باستانی در غرب استان فارس، در شهرستان شیراز است. نام کوهمره از دوره صفویه در متون تاریخی به ثبت رسیده و ظاهراً اولین بار در روزنامه ملا جلال منجم معاصر شاه عباس کبیر به کار رفته است. این نام به منطقه‌ای در جنوب غربی شهر شیراز اطلاق می‌شود که از جنوب شرق به فیروزآباد، از غرب به کازرون و از شمال شرق به شیراز محدود است.

حدود کوهمره از شرق به فیروزآباد، از غرب به کازرون و از شمال به شیراز محدود است. مردمان این مناطق از طوایف مستقل استان فارس هستند که شامل کوهمره سرخی، کوهمره نودان و کوهمره جروق می‌باشند. از لحاظ جمعیت و وسعت، کوهمره سرخی بزرگ‌ترین آنها است. کوهمره سرخی، که امروزه جزو شهرستان شیراز و یکی از کوهمره‌های سه‌گانه است، سرزمینی است کوهستانی و جنگلی به وسعت حدود سه هزار کیلومتر مربع که آخرین شاخه جنوبی رشته‌کوه‌های زاگرس به شمار می‌رود. کل کوهمره شامل بالغ بر صد و بیست روستا است. بلندترین قله کوهستان کوهمره سرخی کوه دلو است که حدود ۳۲۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

جغرافیای کوهمره سرخی

کوهمره سرخی شیراز در میان جنگل‌های ماله گاله و میان کتل شیراز قرار گرفته و در مسیر رشته کوه‌های جنوبی زاگرس و به سمت آخرین رشته کوه واقع شده است. به این منطقه از زاگرس که برسید، انبوهی از جنگل‌های متراکم و زیبا را خواهید دید که روح هر بیننده‌ای را به آرامش دعوت می‌کند. کوهمره سرخی شیراز، تعداد زیادی از رودخانه‌ها، چشمه‌ها و آبشارها را در بر گرفته و یک محیط بکر و زیبا را در این منطقه کوهستانی عرضه کرده است. طبیعت بی‌نظیر کوهمره سرخی شیراز هر بیننده‌ای را به وجد می‌آورد. انبوهی از درختان سر به فلک کشیده‌ بلوط و انار که با رگه‌هایی از دو رودخانه خروشان قره آغاج و سرخون سیراب می‌گردند، زیبایی فریبنده و رویایی را خلق کرده است. پیوستن این رودخانه‌های روان، رودخانه بزرگ کوهمره سرخی را ایجاد می‌کنند که از جاذبه‌های دیدنی این منطقه محسوب می‌شود.

این منطقه جذاب همچنین چشمه‌های طبیعی و قابل شربی دارد که گاه با جاری شدن خود از مسیر‌های پرفراز و نشیب، آبشار‌های خیره کننده‌ای را خلق می‌کند. مثال بارز این آبشار‌های سرچشمه دار، آبشار رمقان شیراز است که از چشمه جوشان ابوالخیر، متولد می‌شود. از تفرجگاه‌های این منطقه می‌توان به تفرجگاه کوزرگ، تفرجگاه دهسرو و چندین تفرجگاه سرسبز دیگر اشاره کرد.‌ جنگل کوهمره سرخی از جمله جنگل‌هایی است که هیچ شخصی مسئولیت رسیدگی به آن منطقه را ندارد و جز جنگل‌های کم درخت محسوب می‌شود. از جمله دلایل آن نیز می‌توان به قطع درخت توسط روستاییان به دلیل نبود گازرسانی، قاچاق درختان بلوط و آتش سوزی‌های متعدد درختان در این جنگل اشاره کرد. متاسفانه کمبود توجه مسئولین، این جنگل را از موقعیت منطقه توریستی و گردشگری خود دور کرده است.

فاصله بین شیراز تا آبشار کوهمره سرخی: ۷۶ کیلومتر – مدت زمان: ۱ ساعت و ۲۰ دقیقه

بزرگان کوهمره سرخی

از بزرگان کوهمره سرخی می‌توان به قوم سرخی و چندین ایل دیگر به نام‌های ناصری، جیهون، جوارزار، بیگی و شکرو اشاره کرد که همه این قوم‌ها با هم ایل سرخی را به وجود آوردند. یکی از معروف‌ترین اشخاص کوهمره سرخی، مهدی سرخی است که در زمان خود یک رهبر آزادی خواه بود. او به تنهایی برای حکومت رضاخان اعلام جنگ کرد و رضاخان با فرستادن افرادش نتوانست او را شکست دهد.

بعد از مدتی رضاخان از حکومت شیراز، که با مهدی سرخی رابطه‌ای صمیمانه داشت خواست که او را به شهر دعوت کرده و قول تامین او را بدهند، اما پس از اعتماد مهدی سرخی در هنگام ورود به شهر دستگیر شد. از دیگر‌ بزرگان کوهمره سرخی می‌توان به، ملا شهباز سرخی، مهدی خان سرخی، مسیح الله سرخی، سرمست خان و ملا باباخان سرخی اشاره کرد. نژاد این ایل به ۱۶۰ سال قبل که درگیری‌هایی در این منطقه وجود داشت برمی‌گردد. ایل سرخی از اولین ایل‌های کوهمره‌ای زاگرس و فارس است. این ایل در زیر فشار ایل‌های دیگر برای دور کردن آن‌ها از این منطقه بود. در آن زمان حکومت شیراز نیز حکم دستگیری افراد این ایل را صادر کرده بود که پس از دوران مشروطیت حکومت شیراز از بین رفته و آن‌ها از زیر فشار و دستگیری رهایی یافتند.

کوچ‌نشینان منطقه

طبق پژوهش‌های تاریخ شناسان مردم‌شناس و صاحب نظر در زمینه ایلات و عشایر جنوب ایران، منطقه نامبرده در دوره ساسانی و سده‌های آغازین اسلامی رم دیوان نامیده می‌شده و یکی از پنج رم (ناحیه عشایرنشین) دوره ساسانی بوده‌است؛ که در روستای شکفت آثار تاریخی بسیاری وجود دارد که گواه آن است که مردم کوهمره از نسل هخامنشیان و ساسانیان هستند که همان مردم آریایی هستند.

گفته می‌شود در کوهمره سرخی طوایف کوه‌نشین متعددی زندگی می‌کنند مانند: طوایف شش‌گانه سرخی، طایفه بککی، طایفه سقلمه‌چی، طایفه آرندی وکوزرک تمامی طوایف بسیار کهن بوده و از گویش و فرهنگ متمایزی برخوردارند. قدمت این طوایف به «کردان فارس» دوره ساسانی‌ می‌رسد. روستا‌های کوزرک، ماصرم، ددو، بگدانه، شکفت، از روستا‌های قدیمی کوهمره سرخی هستند؛ که شکفت از همه قدمت بیشتری دارد. مقر اصلی طایفه سقلمه چی در کوه دودو (دودویه) بود که به تدریج به کوهپایه دودویه منتقل شده و روستاهایی، چون چشمه بردی، چنارک، ملاحسینی (سعادت آباد)، امیرآباد و اسلام‌آباد را ایجاد کردند. در سال‌های پس از انقلاب بخش مهمی از اعضای طایفه فوق در شهر شیراز مستحیل شده و بخشی هنوز در روستاهایشان به دامداری و کشاورزی اشتغال دارند.

روستا و آبشار رمقان کوهمره سرخی

آبشار رمقان واقع در منطقه کوهمره سرخی در شهرستان شیراز

 در فاصله ۵۰ کیلومتری شهر شیراز در مسیر کازرون جاده فرعی کوهمره سرخی از جاده اصلی منشعب می‌شود. با گذر از چند روستا به روستای رمقان خواهید رسید که دارای آبشار‌های کوچک متعدد و جنگل بلوط تنکی است. کوهمره سرخی منطقه‌ای باستانی در جنوب استان فارس، در شهرستان شیراز است. این روستا یکی از بهترین مکان‌های کوهمره سرخی برای سفر است. آب و هوای این روستا به دلیل وجود رود قره آغاج معتدل بوده و بهترین زمان سفر نیز اواخر فروردین ماه است. وجود جنگل بلوط، چشمه‌های متعدد، و امکانات رفاهی نسبت به دیگر روستاهای اطراف رمقان، حس بهتری برای شما خواهد داشت. یکی از بهترین مکان‌های این روستا برای مسافرت، چشمه خونه حاجی است. آبشار رمقان یکی از جاذبه‌های دیدنی استان فارس در منطقه کوهمره سرخی و محور ۳۵ کیلومتری شیراز-کازرون واقع شده‌است. این آبشار در منطقه‌ای جنگلی و فاصله ۵۰ کیلومتری شیراز در روستای رمقان قرار گرفته‌است. از دیگر مناطق گردشگری کوهمره می‌توان به رودخانه دالکی، جاده‌های زیبا و کوهستانی منطقه و نیز مجموعه گردشگری باغ بهشت که در منطقه‌ای خوش آب و هوا و در جوار رودخانه قرار دارد اشاره کرد که موقعیت آن ۵۰۰ متر بعد از ایست بازرسی، اولین فرعی سمت راست قبل از پل است. آبشار کوهمره سرخی در بالادست شالیزار‌های برنج و در غرب روستا در حاشیه جاده قرار دارد.

چشمه سرخون کوهمره سرخی

چشمه سرخون، از چشمه‌های زیبای این منطقه و همچنین پر مسافر برای منطقه کوهمره سرخی است. این منطقه در کنار انبوهی از جنگل بلوط و آب و هوای زیبا برای شما خاطره‌ای به یاد ماندنی رقم خواهد زد. روستاهای اطراف کوهمره سرخی به دلیل قرار گرفتن در اطراف رودها و چشمه‌های متعدد از سرسبزی چشم نوازی برخوردارند. از روستاهای کوهمره سرخی می‌توان به روستاهای ماسرم، ده سرو، چنارفاریاب، کوزرگ، کراچ، جمالی، دادنجان، بگدانه، رمقان، بنگر، امیر آباد ،دارنگون، ریچی، بن زرد، کربس، مله گاله، سبوک، شکفت، شوراب، چنارسوخته گلکی، رئیس گلکی، فتح‌آباد، اسلام‌آباد، امیرآباد، مسقان، مورجان و میگلی اشاره کرد. روستای ماصرم کوهمره سرخیاین روستا از دهستان‌های کوهمره سرخی، بخش ارژن شیراز و در استان فارس است. جمعیت آن بر اساس آخرین سرشماری کشور ۲۲۴ نفر گزارش شده و دارای حدودا ۶۰ خانوار است. از دلایل جمعیت کم این روستا مهاجرت افراد از این شهر به شهر شیراز و شهرهای حومه است. از مناطق دیدنی ماصرم می‌توان به آبشارهای دیدنی و جنگل بکر و سرسبز بلوط اشاره کرد که در کنار آب و هوای عالی، حس سفر به این روستا را به یاد ماندنی می‌کند.

از کوهمره سرخی تا شیراز، جنگل های انبوه و درختان کهنسال در کنار رودخانه جوشان و زیبا تصویری رویایی، آب و هوایی مفرح و همچنین خاطره ای ماندگار برایتان ایجاد خواهد کرد.

امیدواریم تجربه‌ی خوبی از سفر به این منطقه گردشگری زیبا کسب کنید و خاطرات دلچسبی برای شما به یادگار بماند.

پایان/ مهشید آردی