یادداشت به قلم سرتیپ دوم پاسدار "روح الامین قاسمی" مواد مخدر، مقابله یا فرهنگ سازی؟

امنیت یکی از مهم ترین اصول زندگی است و نخستین شرط لازم برای پیشرفت و رسیدن به توسعه پایدار برای جامعه متمدن محسوب می شود،تأمین امنیت یکی از وظایف اساسی نظام اسلامی است، یکی از بخش های مهم امنیت، حوزه اجتماعی آن است. امنیت اجتماعی، نوع و سطحی از احساس اطمینان خاطر است که در آن جامعه در کمال آرامش مسیر توسعه و کمال را طی می کند. این نگاه به امنیت، ضرورت توجه به مسائل اجتماعی را پدیدار می سازد.

در این میان آنچه امنیت اجتماعی را تهدید می کند و می تواند باعث سقوط تدریجی جامعه شود عدم رعایت ارز ش های پذیرفته شده و آسیب های اجتماعی وارده بر آن است . بسیاری ازآسیب های اجتماعی از جمله اعتیاد به مواد مخدر می تواند صدمات جبران ناپذیری بر پیکر اجتماع سالم وارد کند .

در دنیای امروز هیچ جامعه ای را نمی توان یافت که در برابر کج روی ها، کنش های نا بهنجار، آسیب های اجتماعی و جرایم مختلف، از خود واکنش نشان ندهد زیرا آسیب شناسان اجتماعی و سازمان های متولی نظم و امنیت از این واقعیت آگاهند که رفتارهای مغایر با ارزش ها و هنجارهای جامعه نه تنها امنیت اجتماعی را دستخوش اختلال می کند بلکه اعتماد عمومی را نیز در جامعه متزلزل می سازد.

بررسی ها نشان داده اند که شیوع و گسترش کنش های نابهنجار در جامعه از جمله پدیده اعتیاد موجب از بین رفتن تمایل به همنوایی عمومی و ایجاد سردرگمی درباره ارزش ها و هنجارهای بنیادین جامعه، سلب اعتماد عمومی و از هم گسیختگی نظم و انسجام اجتماعی می شود.

در ابتلای افراد به اعتیاد، عوامل بسیاری از جمله خانواده ، وضعیت فرهنگی ، مذهبی، اقتصادی و… نقش دارند به طوری که سوء مصرف مواد و گرایش به اعتیاد بیشتر بین اعضای خانواده هایی که فاقد روابط صمیمی بین والدین و فرزندان هستند و فرزندانی که پیوندهای ایمن خانوادگی را تجربه نکرده اند، دیده می شود.

نقش خانواده به عنوان واحد اصلی و عنصر تأثیرگذار بر روابط، رفتارها و خصوصیات ذاتی و اکتسابی اعضا، واضح و غیرقابل تردید است. تأثیرگذاری و تأثیرپذیری افراد این نهاد کوچک اجتماعی از یکدیگر، باعث شده خانواده همواره عنصر اصلی مطالعات و پژوهش های اجتماعی قرار گیرد و تأثیر آن بر موفقیت ها یا آسیب های فردی و اجتماعی در موضوعات مختلف سنجیده شود . خانواده سالم بستر مناسبی برای رشد، شکوفایی و بالندگی اعضای خود فراهم می کند و در حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روانی آنها تأثیر فراوان و غیرقابل انکاری دارد. در مقابل، خانواده ناسالم زمینه را برای ایجاد اختلاف در ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی فراهم کرده و افراد را به سمت بزهکاری سوق می دهد.

امروزه مسئله اعتیاد به مواد افیونی به صورت یک مشکل جهانی و فرا گیر در آمده است ، آمارهای منتشره از سوی سازمان های بین المللی ، حاکی از افزایش فزاینده مصرف این مواد و کاهش سن مبتلایان در سطح جهان است. بر هیچ کس پوشیده نیست که گسترش این روند، تیشه بر ریشه بنیادهای اخلاقی ، اقتصادی واجتماعی یک جامعه می زند و آن را از درون دچار فساد می کند. اعتیاد به مواد مخدر موجب ضرر و زیان و آسیب های فردی و اجتماعی فراوانی می شود و زمینه را برای بسیاری از کج روی ها و جرایم فراهم می کند.

با نگاهی به پرونده های موجود در مراجع انتظامی و قضائی به سادگی می توان دریافت علت گرفتاری بسیاری از مجرمان و بزهکاران، اعتیاد به مواد مخدر بوده است. در واقع این پدیده شوم زمینه ساز بسیاری از آسیب های دیگر و ابزاری برای جنگ نرم دشمنان و تهدید علیه امنیت ملی است.

پیشگیری اجتماعی، بهترین راه مقابله با اعتیاد به موادمخدر

نیروی انتظامی در سال های اخیر اقدامات بسیار موثری به منظور مقابله با سوداگران مرگ انجام داده و در این راه شهیدان گرانقدری نیز تقدیم انقلاب اسلامی کرده است. همچنین رویکرد اجتماعی و فرهنگی پلیس در کاهش اعتیاد رضایت بخش بوده؛ لذا پیشگیری از مصرف مواد مخدر فعالیتی همه جانبه با حضور همه سازمان ها و دستگاه های مسئول را می طلبد و تنها با اقدامات یک سازمان نمی توان در این راه به نقطه مطلوب دست یافت چرا که دشمنان با هزینه های گزاف در این حوزه سعی در انحطاط نسل جوان دارند.

در پایان می توان گفت راهبردهای فراوانی مانند آگاه سازی جامعه و خانواده ها از خطرات مصرف موادمخدر، افزایش مهارت های زندگی، تقویت فعالیت های جایگزین برای رفع نیازهای روحی و روانی، ارتقاء باورهای مذهبی، تقویت فرهنگ استفاده از مشاوره و… برای پیشگیری از اعتیاد وجود دارد که برای انجام هر یک باید برنامه های هدفمندی صورت گیرد.#

نویسنده: سرتیپ دوم پاسدار “روح الامین قاسمی”؛ فرمانده انتظامی استان گلستان