گلایههای «معصومه دستغیب» درباره حقوق ادا نشدهی زنان: نگاه جنسیتی، فرصت پستهای مدیریتی را از زنان فارس گرفته است/ مدیران اجرایی باید توجیه شوند که زنان نمیخواهند جای آنها را بگیرند!
پایگاه خبری-تحلیلی ریواس جنوب (rivasjonoob.ir)/
با وجود چند دورهی سرد و بیتکاپو برای زنان در عرصهی مدیریتی استان فارس، در دو سال اخیر با اتتخاب یک بخشدار، یک معاون فرماندار و سه مدیرکل زن، نخستین گامها برای کاهش فاصلهی عمیق زنان با صندلیهای مدیریتی برداشته شد.
به گزارش ریواس جنوب، با این وجود هنوز هم در استان فارس تعداد زنانی که در مقامهای ارشد مدیریتی گماشته شدند، اصلاً چنگی به دل نمیزند.
«سیده معصومه دستغیب»، مدیرکل امور بانوان استانداری فارس، از موانعی گفت که باعث شده است زنان به حق خود در این زمینه نرسند. دستغیب نهتنها از شایستگیها و حقوق ادا نشدهی زنان دفاع کرد بلکه گفته است که باید امتیازات تسهیلکنندهای به زنان داده شود تا در واقع جامعه از قدرت مدیریتی آنان بیبهره نماند.
در ادامه گفتگوی فاطمه ایزدی خبرنگار روزنامه خبر جنوب را با این مدیر زن، میخوانیم:
با گذشت چند دهه از نظام جمهوری اسلامی، زنان همچنان در سمتهای پایین مدیریتی و کارمندی اشتغال دارند! این موضوع در استان فارس نیز پررنگ است. چرا با وجود فراهم شدن بسترهای لازم، هم چنان شاهد عدم حضور فعال زنان در سطوح عالیِ مدیریتی هستیم؟
در همه حوزه ها نسبت به زنان، یک نگاه جنسیتی وجود دارد و گاهی بر اساس جنسیت افراد تصمیم گیری می شود نه بر اساس توانمندی ها.
زنان بسیاری با کسب مدارج عالی و مهارت های لازم توانسته اند به برخی حوزه ها وارد شوند اما به نظر می رسد به اندازه تلاش شان نتیجه نگرفته اند؛ البته در کنار پیشرفتی که این بانوان داشته اند، جمعیت زیادی از زنان نیز حتی از کمترین امکانات محروم بوده اند.
پیشرفت بسیاری از زنان در مقایسه با جمعیت قابل توجهی از آنها که حتی از حداقل امکانات آموزشی و مهارت های لازم برای ورود به عرصه های اجتماعی بی بهره بوده اند مانند نموداری است که یک سوی آن، رشد بالایی داشته و سوی دیگر به دلیل توزیع نابرابر امکانات و برقرار نبودن عدالت همین طور باقی مانده است.
می توان از زنان توانمند برای رشد اجتماع و افراد ناتوان استفاده کرد. دنیا به این موضوع، توجه جدی داشته و این شرایط را اغلب کشورها برای زنان ایجاد کرده اند اما جامعه ما یک مقابله رسمی و تا بخش زیادی غیررسمی با این موضوع دارد. دلیلش شاید این است که خود مسئولین هنوز به این تفاهم نرسیده اند که منظور از رشد زنان، رشد جامعه است.
مدیران و تصمیم گیرندگان باید بدانند که جامعه به شدت به مشارکت زنان احتیاج دارد. مدیران اجرایی باید توجیه شوند که اهمیت حضور زنان، رقابت نیست و کسی نمی خواهد جای آنها را بگیرد.
به نظر می رسد به دلیل نگاه جنسیتی در فرهنگ جوامع، فرصتهای اجتماعی و شغلی همواره به طور نابرابر و بدون توجه به شایستگی افراد اعطا می شود.
اگر اهمیت حضور زنان برای مدیران تصمیم گیرنده تبیین شود، تصمیم گیری ها نیز بر این اساس صورت خواهد گرفت. بسیاری از مدیران اجرایی استان میگویند که زنان توانمند را نمی شناسند. گاهی نمیتوانند حتی از پنج زن توانمند فارس نام ببرند در حالی که در بسیاری از سازمان ها و ادارات، زنان باتجربه و توانمند بسیاری وجود دارد. در مقابل وقتی از آنها خواسته می شود پنج مرد توانمند را شناسایی نمایند به بیش از این تعداد اشاره می کنند.
به نظر می رسد چون مدیران اجرایی قصد به کارگیری زنان در پستهای کلیدی را ندارند برای شناسایی آنها نیز اقدامی انجام نمیدهند.
در راستای شناسایی زنان توانمند استان فارس، اقداماتی انجام شده است؟
تهیه بانک اطلاعاتی از زنان توانمند، موضوع بسیار مهمی است که دفتر امور بانوان استانداری سعی کرده در این راستا گام هایی بردارد.
با ایجاد یک سایت و همچنین ارائه یکسری فرم ها مشخصات زنان توانمند، ثبت شده و آمار خوبی از زنان صاحب فکر و باتجربه سازمانهای استان فارس به دست آمده است. با ایجاد این بانک اطلاعاتی به این نتیجه رسیدیم که زنان ما از فرصتی که انقلاب برایشان ایجاد کرد به خوبی استفاده کرده و رشد خوبی داشته اند.
موانع دستیابی زنان به پست های مدیریتی در فارس چیست؟
باید یکسری قوانین در مورد زنان یا تصویب شود یا اصلاح گردد. بسیاری از بانوان به دلیل مادر بودن، مسائل خانه داری و توجه به همسر، چند مسئولیته هستند؛ بنابراین باید قوانینی برای زنان تعریف شود که بتوانند نیمه وقت کار کنند یا اینکه به راحتی مرخصی بگیرند. از طرفی وجود مهدکودک های قابل اعتماد در نزدیکی محل کار آنها ضروری است.
مدیران باید قوانینی تصویب کنند که یک زن تحصیلکرده و توانمند بتواند بدون دغدغه خاطر، فرزندش را در مهدکودک محل کار قرار دهد و از طرفی بتواند به خانواده نیز رسیدگی کند. بنابراین اولین مانع جهت دستیابی زنان به پست های مدیریتی، بحث نگهداری فرزند است که باید این دغدغه برطرف شود.
وضعیت حضور زنان در پست های مدیریتی استان چگونه است؟
دولت فعلی نسبت به حضور زنان، نگاه مثبت تری داشته و همواره از آنان در پست های سیاسی دعوت کرده است. زنان در دانشگاه های استان، کرسی های خوبی به دست آورده اند؛ در فضای فرهنگی تنها پستی که به بانوان داده شده، مشاور امور بانوان بوده و آن هم به دلیل الزامات اجباری این حوزه صورت گرفته است. در این دولت، فضا به شکلی ایجاد شد که اولین موضوع، بحث لزوم حضور زنان در فضای سیاسی بود.
انتخاب بخشدار، معاون فرماندار و سه مدیر کل زن در استان به نگرش مثبت استاندار فارس برمی گردد، بنابراین نقش مدیران و تصمیم گیرندگان بسیار تاثیرگذار است.
باید قوانینی در کشور تصویب گردد که استانداران و مدیران موظف شوند پست های کلیدی و مدیریتی را بر اساس شایسته سالاری و توانمندی افراد، اعطا کنند. خوشبختانه در استان فارس نگاه استاندار به این قضیه مثبت بوده است؛ آغاز خوبی داشته ایم، حرکت تدریجی اما نسبتا امیدوارکننده است.
با توجه به دستور رئیس جمهور که ۳۰ درصد از پستهای مدیریتی باید در اختیار بانوان قرار بگیرد، انتظار میرود که در هر سازمان استان فارس، حداقل یک معاون زن وجود داشته باشد. البته بانک اطلاعاتی زنان توانمند فارس توسط دفتر امور بانوان استانداری در دسترس مسئولان قرار گرفته و مدیران دستگاهها میتوانند از حضور آنان در مجموعه خود بهره ببرند. گاهی جای خالی مدیریت زنان به عدم خودباوری و بی انگیزگی خودشان نیز برمی گردد؛ نظر شما چیست؟
زنان یکسری دغدغهها مثل نگهداری فرزند در خانواده دارند. در مواردی دغدغه آنها بجاست و ربطی به خودباوری آنها ندارد اما گاهی نیز فکر می کنند برای پذیرش پست های کلیدی، مدیران باید به دنبالشان بروند. بسیاری از زنان، مطالبه گران خوبی نیستند. علاوه بر مدیران باید زنان را نیز توجیه کرد که که هر کس توانمندتر و شایسته تر است باید پستهای کلیدی را بگیرد، فرقی نمی کند زن باشد یا مرد.
بسیاری از زنان در رشته های مختلف تحصیل کرده اند اما صاحب تجربه نیستند، دلیل آن هم این است که فرصتی به آنها داده نشده است. البته گاهی فرصت کسب تجربه در اختیار مردان قرار میگیرد اما مدیران در مورد زنان، ریسک این موضوع را نمی پذیرند.
بعضی از بانوان نیز علی رغم اینکه دارای امتیازات ویژه هستند اما هیچ گونه رغبتی برای گرفتن پست های مدیریتی ندارند. ما در این حوزه، نیازمند برگزاری دوره های آموزشی و تخصصی هستیم تا نگرش آنها اصلاح شود.
از طرفی هنوز جمع زیادی از زنان حاضر نیستند مدیریت زنان را بپذیرند.
در خانوادهها معمولا تشویق کننده زنان به پست های مدیریتی خیلی کم است، یعنی بیشتر تضعیف کننده هستند تا تشویق کننده.
اگر میخواهیم زن ها در پستهای مدیریتی قرار بگیرند باید نگرش خانواده ها نیز تغییر کند. بنابراین در این حوزه باید یک کار اساسی فرهنگی صورت گیرد. بسیاری از مردان و حتی زنان جامعه نمیتوانند بپذیرند که زنان جامعه رشد کرده اند و صاحب پستهای مدیریتی هستند که این گاهی ریشه در کوته بینی، اختلاف سلیقه و حتی حسادت افراد دارد اما به هر حال قابل اصلاح است.
دفتر امور بانوان استانداری فارس طی مذاکراتی که با صدا و سیما داشته، فضایی جهت معرفی زنان توانمند فراهم نموده و در وهله دوم سعی کرده آنها را به سمت راه اندازی تشکل ها و تعاونی ها هدایت کند.
اصلاح این باور غلط که زنان برای پست های مدیریتی، مشورتی و برنامه ریزی آفریده نشده اند تا چه حد زنان را به پست های مدیریتی نزدیک می کند؟
در بسیاری از کشورها پست های بسیار کلیدی به زن داده میشود. پست وزارت دفاع و وزارت امور خارجه به راحتی در اختیار زنان قرار می گیرد. در کشور ما فرصت های اعزام به خارج عمدتاً در اختیار مردان است و اغلب به راحتی می توانند از فرصت های مطالعاتی و تجارب کشورهای دیگر استفاده کنند در حالی که این فرصت ها برای زنان وجود ندارد.
برخی مدیران دستگاه ها با معاونان خود به خارج از کشور میروند تا از فرصت های مطالعاتی و تجارب آنها استفاده کنند اما در تیم آنها حتی یک خانم هم حضور ندارد. همه اینها موانعی برای رشد اجتماعی زنان محسوب می شود.
گاهی بعضی مردان به راحتی از میان چند پست، حق انتخاب دارند اما فرصت برای زنان در حوزه های مدیریتی بسیار اندک است و این نشان می دهد که هنوز اصل شایسته سالاری وجود ندارد.
باید زیرساخت های فعالیت زنان در جامعه مثل مرخصی زایمان، تسهیل مرخصی های روزانه، ایجاد مهدکودک هایی در محل کار و … که همه در راستای حمایت از زنان است فراهم گردد.
با توجه به اینکه زنان در اداره خانواده بسیار موفق هستند و نگرش خوبی دارند اگر فضاهای اجتماعی و سیاسی نیز در اختیار آنها قرار گیرد، می توان انتظار جامعه ای سراسر صلح را داشت. باید شرایطی فراهم شود تا زنان بتوانند در حوزه های مختلف وارد شوند و توانمندیهای خود را محک بزنند.
نگرش منفی مدیران مافوق جهت پذیرش زنان در پست های کلیدی و مدیریتی چقدر در این امر تاثیرگذار است؟
مدیران باید به این نتیجه برسند که از زنان توانمند در جهت کاهش آسیب های اجتماعی استفاده شود. مدیران و کسانی که در رأس تصمیم گیری هستند باید به دور از شعار در عمل، شرایط را برای حضور زنان فراهم کنند. خوشبختانه تعدادی مدیر در سطح استان و شهرستان انتخاب شده اند اما گام بعدی، حمایت مدیران از این زنان است. جامعه ما از لحاظ وقایع سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و … پیچیده و پیش بینی نشده است. باید یادمان باشد که وقتی در این شرایط سنگین از زنان دعوت به همکاری می شود، حمایت از آنان نیز نباید فراموش شود.
حضور زنان در مقام های تصمیم گیری بسیار ضروری است. ما باید در سال های آینده در مجلس شورای اسلامی از حضور زنان استان دعوت و حمایت کنیم چون زنان با درک شرایط و حساسیت های بانوان در راستای تامین خواسته های این حوزه گام برمی دارند.
زنان فقط به فکر خودشان نیستند. زن همان طور که در خانواده به رشد همسر و فرزندش فکر می کند در جامعه نیز به فکر رشد همه افراد خواهد بود. مدیران باید بدانند که اگر زنی در پست مدیریتی قرار می گیرد برای هیچ کس ضرر ندارد بلکه دریای نفع است. البته زنان هم باید مطالبه گر باشند. در استان هایی که زنان، مطالبه گر هستند تعداد پست های مدیریتی شان بیشتر است. ما باید به زنان نخبه و توانمند آموزش دهیم و مطالبه گری را به آنها گوشزد کنیم. البته در حوزه دفتر بانوان تلاش هایی صورت گرفته اما این مطالبات نه تنها از سوی دفتر امور بانوان استانداری بلکه باید از جانب تمام بانوان توانمند استان باشد.
چه راهکارهایی برای افزایش مشارکت زنان در اشتغال و مدیریت وجود دارد؟
باید شغلها، مشاغل و مدیریت هایی را ایجاد کنیم که بانوان بتوانند بدون حضور دائمی در محل کار با استفاده از فناوری اطلاعات، کارهای مدیریتی را در خانه انجام دهند.
در استان فارس بیش از ۸۰ درصد کسانی که در صنایع دستی کار می کنند بانوان هستند. حال باید بررسی شود که تعداد مدیران زن در این حوزه چقدر است.
بیش از ۵۰ درصد از کارکنان آموزش و پرورش، زنان هستند. باید ببینیم سهم زنان در پست های مدیریتی این حوزه به چه شکل است. در سازمان هایی که تعداد زنان زیاد و پست های مدیریتی آنان کم است به شدت این موضوع مشاهده می شود.
بنابراین با توجه به شرایطی که دولت دوازدهم آغاز کرده به نظر می رسد مطالبه گری بانوان هم باید افزایش یابد تا از این طریق به نتایج خوبی برسند.
البته تغییر و اصلاح فضای فرهنگی جامعه از طریق آموزش صورت می گیرد و باید در نظر داشت که مبالغی که برای آموزش بانوان در موضوعات مختلف مثل تحکیم خانواده و رساندن آنها به پست های مدیریتی هزینه می شود، یک سرمایه گذاری مهم در حوزه جامعه است.
انتهای پیام/ سجاد بنام
باور ما را ایدئولوژی ما کم کرده است
خود شما کاری انجام داده اید؟؟