چراغ سبز مجلس به طرح استانی شدن انتخابات ورود دانه درشت ها به مجلس یا تعطیلی دکان های انتخاباتی؟!

چند روز پیش کلیات طرح جنجال برانگیز استانی شدن انتخابات مجلس به تصویب رسید؛ طرحی که به زعم بسیاری از کرسی نشین های خانه ملت، هم دکان های انتخاباتی را تعطیل می کند و هم بساط رانت ها را بر می چیند.

به گزارش ریواس جنوب، روزنامه خبرجنوب در گزارشی به قلم فاطمه ایزدی نوشت:صرف نظر از اینکه خودِ دولت، مخالف سرسخت این طرح است، در مجلس شورای اسلامی نیز موافقان و مخالفان زیادی، دست روی نقاط ضعف و قوت طرح استانی شدن انتخابات گذاشته اند. 

حامیان این طرح معتقدند با این کار، نگاه نمایندگان از مسائل خردِ منطقه‌ای و محلی، به سطح کلان ملی ارتقا یافته و موجب بهبود کارکرد نهاد قانونگذاری کشور می‌شود حال آنکه از نظر مخالفان، این همه ماجرا نیست و کوچک ترین زیانش این است که عملا راه بر نمایندگان مستقل، غیر حزبی، غیر وابسته و مردمی، بسته و رقابت از عرصه منطقه‌ای به استانی منتقل می شود.

مجتبی ذوالنور، نماینده مردم قم در مجلس معتقد است استانی شدن انتخابات به نفع مردم نیست چرا که با استانی شدن انتخابات، دانه درشت‌هایی که توان تبلیغی، تمکن مالی و همچنین توان لابی‌گری و رایزنی دارند، وارد مجلس خواهند شد و تنوع و تازگی در مجلس، رنگ می بازد.

کاهش ارتباط نمایندگان با مردم و تلاش برای جلب نظر احزاب و گروه‌ها، ورود پول های ناصواب به انتخابات و گسترده شدن هزینه تبلیغات و وابستگی نمایندگان به مراکز قدرت و ثروت، تنها برخی از دلایل مخالفان طرح استانی شدن انتخابات مجلس است؛ موضوعی که البته بسیاری از نمایندگان مجلس دقیقا عکسِ آن فکر می کنند.

بهرام پارسایی، نماینده مردم شیراز در مجلس بر این باور است که استانی شدن انتخابات، مزایای زیادی دارد چنانچه از دیدگاه او در کشوری همچون ایران که هنوز تحزب به طور کامل شکل نگرفته است، تصویب این طرح می تواند تا حدودی ناکامیِ تحزب را جبران کند.

یکی از مشکلاتی که کشور در سطح کلان با آن درگیر است، همین عدم تحزب گرایی است؛ مسئله ای که عضو هیئت رئیسه کمیسیون اصل نود مجلس

در گفتگو با «خبر جنوب» تداوم برنامه های نمایندگان را در گروی تصویب همین طرح می داند و می گوید: «نامزدها می آیند رای مردم را می گیرند و می روند اما چون برنامه هایشان حزبی نیست اگر در ادوار بعد، به مجلس راه نیابند برنامه های انفرادی آنها نیز کات می شود و هر کس در دوره های بعد بیاید باید از نو شروع کند.»

این در حالیست که از دیدگاه «پارسایی»، وقتی نامزدهای انتخابات مجلس به صورت گروهی و جناهی رأی مردم را می گیرند هم برای انتخابات دور بعد قضاوت می شوند و هم به اندازه ای در مقابل آن تیم و رأیی که از مردم می گیرند پاسخگو خواهند بود.

علاوه بر اینها انتخابات در شهرستان های کوچک تر به صورت قبیله ای و طایفه ای است و در انتخاب نمایندگان معمولا لحاظ کردنِ فاکتورهایی همچون توانمندی و شایستگی در رده های بعد قرار می گیرد. به قول نماینده مردم شیراز در مجلس، هر گروه از مردم شهرستان ها دوست دارند نماینده از قوم و طایفه خودشان باشد برای همین این مسئله، اصل انتخابات را تا حدودی زیر سوال می برد و رقابت، آنچنان رقابتِ سالمی نیست.

یکی از شائبه هایی که در خصوص این طرح ایجاد شده این است که نامزدها برای انتخاب شدن در رقابتی به گستره استان، نیاز به امکانات مالی بیشتری دارند؛ از این رو با گسترده شدن دامنه تبلیغات و بالا رفتن هزینه ها، پای اصحاب قدرت و ثروت نیز به داستان باز می شود که این تراژدی، هزار و یک پیامدِ بد دارد!

پارسایی اما معتقد است استانی شدن انتخابات، هزینه های انتخابات را افزایش نمی دهد چون هزینه تبلیغات نمایندگان در هر استان با هم جمع می شود و حتی هزینه ها پایین هم می آید. او که باور دارد با اجرایی شدن این طرح، مردم به برنامه ها رأی می دهند نه به تبلیغات تصویری و شهری، در عین حال تاکید می کند که کلید خوردن این قضیه به طور کلی به نفع مردم است.

عضو هیئت رییسه کمیسیون اصل نود مجلس با اشاره به اینکه در بسیاری از کشورها به صورت ایالتی، رأی گیری و نمایندگان خود را انتخاب می کنند، می گوید: انتخاب نمایندگان به صورت منطقه ای آن طور که در کشور ما رواج دارد، خیلی موفق نبوده و نخواهد بود و همین که بیشتر نمایندگان مجلس به طرح کلیات استانی شدن انتخابات رای داده اند نشان می دهد که قطعا مزایای استانی بودنِ آن بیشتر از شهرستانی بودنش است.

هدایت اله خادمی، نماینده مردم ایذه و باغملک نیز با استانی شدنی انتخابات موافق است. از نظر او چون رای مردم در شهرهای کوچک بر مبنای طایفه ای و قومیتی است بنابراین راه ورود افراد شایسته به مجلس، بسته می شود و هر فرد شایسته ای که وابسته به یک طایفه بزرگ نباشد شانسی برای تکیه زدن بر کرسی های پارلمان نخواهد داشت.

آن طور که این عضو کمیسیون انرژی مجلس به «خبر جنوب» می گوید در صورت استانی شدن انتخابات، افرادی نامزد خواهند شد که اگر در کشور، چهره ملی نیستند حداقل در استان، چهره ای شناخته شده هستند چرا که به هر حال درست هم نیست کسی که کار اجرایی نکرده و جزو کادرِ مدیریت استان نبوده و حتی از داشتن شاخصه های مذاکره و چانه زنی در سطح ملی، محروم است به مجلس راه یابد؛ کسی که نتواند قانونگذاری و نظارت بر کارِ دولت کند هم نباید بیاید چنانچه در شرایط فعلی معمولا نامزدهایی که وابسته به یک قوم هستند می آیند.

خادمی با اشاره به اینکه در صورت استانی شدن انتخابات، هزینه تبلیغات هم کمتر می شود، تاکید می کند که وقتی چهره های ملی می آیند یعنی حداقل وزیر دیده اند، رییس جمهور دیده اند و می دانند چگونه باید از منافع کشور دفاع کنند و زود با موضوعات کوچک، قانع نشوند.

نماینده ایذه و باغملک معتقد است در شرایط فعلی، وقت اساسی نمایندگان صرف موضوعات کوچک می شود و هر نماینده، زورش را برای شهر خودش می زند؛ برای همین نمایندگان، کمتر برای موضوعاتی که به نفع استان است هماهنگ می شوند چرا که ممکن است منافع زودگذر حوزه انتخابیه شان در آن لحاظ نشده باشد.

خادمی با اعتقاد به اینکه نمایندگان مجلس، نمایندگانِ کل کشور هستند تاکید می کند که کرسی نشین های خانه ملت برای قانونگذاری و نظارت بر دولت ها وقت نمی گذارند و کسانی هم که با رأی طایفه ای و قومیتی وارد مجلس می شوند، چون با مسائل سطح ملی آشنا نیستند و مدیریت نکرده اند تا بخواهند راه و چاه را یاد بگیرند و راهروهای مجلس را بلد شوند چهار سالشان تمام شده است.

کوروش کرم پور، نماینده مردم فیروزآباد، قیروکارزین و فراشبند در مجلس

نیز معتقد است مسئولیت نمایندگان مجلس، ملی است و قانون اساسی دقیقا این حق را به مجلس داده که محدوده حوزه انتخابیه را تعیین کرده و تغییر دهند. به اعتقاد کرم پور، درست نیست که مسئولیت نمایندگان، ملی باشد اما حوزه آنها شهری و روستایی چرا که هر قدر محدوده خانه ملتی ها بیشتر باشد، شانس ورود افراد ناشایسته به مجلس نیز کمتر می شود.

نماینده مردم فیروزآباد، قیروکارزین و فراشبند در گفتگو با «خبر جنوب» می گوید: «شاید من در حوزه انتخابیه خود بتوانم بر اساس رفاقت، قومیت و دودستگی رشد کنم اما بعنوان مثال وقتی بخواهم در مرودشت خودم را معرفی کنم باید برنامه ارائه داده و دانش و اطلاعاتم را در گفتار و رفتار نشان دهم.»

به باور کرم پور در صورت استانی شدن انتخابات مجلس، نه تنها شایسته سالاری که توسعه سیاسی و اجتماعی هم اتفاق می افتد.

این عضو کمیسیون انرژی مجلس در پاسخ به اینکه ممکن است استانی شدن انتخابات موجب بالا رفتن هزینه تبلیغات و در نتیجه باز شدن پای اصحاب قدرت و ثروت شود تاکید می کند که این آفت ها ممکن است وجود داشته باشد اما برای کدام دسته از افراد؟!

آن طور که این نماینده مجلس تحلیل می کند جامعه ای که عمل گرا، پویا و شایسته سالار و از هر نظر، توسعه یافته باشد و به دانش و تخصص توجه کند نمی توان نظرش را با پول خرید این در حالیست که اگر جامعه ای کور باشد و نتواند مسائل را به درستی تجزیه و تحلیل کند انتخابشان نیز آگاهانه نخواهد بود و با پول، خریدنی هستند.

کرم پور که دلیل اصلی سوءمدیریت ها در طول ۴۰ سال گذشته را در نبودِ یک ساختار مناسب برای انجام ماموریت ها جستجو می کند اعتقاد دارد که ساختارها باید بشکند تا خوب ها بمانند و بدها کنار بروند؛ برای همین از نظر او انتخاب شایستگان و نخبگان، بهترین مزیت استانی شدن انتخابات مجلس است.

در هر حال، طرح استانی شدن انتخابات مجلس دوباره در دستور کار خانه ملت قرار گرفته است؛ طرحی که باید نظر مردم و احزاب سیاسی را پرسید و و با یک تحقیقِ کارشناسی شده، قابلیت ها و مشکلاتش را بررسی کرد و سپس اجرای آن را به مرحله تدوین رساند چرا که به عقیده نمایندگان مخالف این طرح، هر حرکتی در راستای تقویت مجلس، بدون بازنگری و اصلاح شیوه فعلی احراز صلاحیت نمایندگان، حرکتی عقیم و تزیینی خواهد بود.

انتهای پیام/ سولماز حسینی