چرا چهره ۶۵ ساله آموزش و پرورش به مجلس معرفی نشد؟

پربیراه نیست که نام محمدعلی نجفی بیش از هر جایی با امر آموزش گره خورده است. چه آنکه او در دولت محمدجواد باهنر، دولت موقت آیت‌الله مهدوی‌کنی و دولت اول میرحسین موسوی در قامت وزیر فرهنگ و آموزش عالی ظاهر شد.

عصر روز ٢٧ مردادماه سال ٩٢ آرام و متین و با لبخندی که همیشه بر لب دارد از کنار نمایندگانی که به او رای نداده بودند گذشت؛ او تنها با اختلاف یک رای از حضور در وزارتخانه مهم آموزش و پرورش در دولت یازدهم بازماند تا این آغاز راه پر فراز و نشیبی باشد که برای او در دولت یازدهم رقم می‌خورد.

به گزارش ریواس جنوب؛ سخن از محمدعلی نجفی، سیاستمدار کارکشته‌ای است که از مردادماه سال ٩٢ که به عنوان وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش مطرح شد تا آبان ماه ٩۵، از معاونت رییس‌جمهور و ریاست سازمان میراث فرهنگی، تا استعفا از این سمت و بعد مشاور رییس‌جمهور و دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی، سرپرستی وزارت علوم و دوباره مطرح شدن نامش به عنوان وزیر آموزش و پرورش را از سر‌گذراند.

چرا آموزش و پرورش؟

پربیراه نیست که نام محمدعلی نجفی بیش از هر جایی با امر آموزش گره خورده است. چه آنکه او در دولت محمدجواد باهنر، دولت موقت آیت‌الله مهدوی‌کنی و دولت اول میرحسین موسوی در قامت وزیر فرهنگ و آموزش عالی ظاهر شد؛ سابقه‌ای که او البته در جریان رای اعتماد مجلس نهم به وزارتش از کنار آن نگذشت و وقتی با اتهام عدم التزام به ولایت فقیه مواجه شد به نمایندگان مخالف گفت که حضورش در دولت اول میرحسین موسوی به اصرار رییس‌جمهور وقت یعنی آیت‌الله خامنه‌ای انجام شده است. نجفی البته در سال پایانی دولت میرحسین موسوی و همین‌طور در دو دوره دولت هاشمی وزیر آموزش و پرورش بود. دوره‌ای که بسیاری از فرهنگیان از آن به عنوان دوره طلایی سخن می‌گویند. افزایش بی‌سابقه حقوق معلمان و ایجاد مدارس نمونه دولتی و غیرانتفاعی و همین‌طور تغییر نظام آموزشی به ترمی واحدی، از اقدامات آن دوره نجفی در وزارت آموزش و پرورش بود. نجفی در دوره اصلاحات راه متفاوتی را آغاز کرد. او با حکم سید محمد خاتمی به سازمان برنامه و بودجه رفت. بعد از پایان دولت دوم خاتمی و در جریان انتخابات دوره نهم ریاست‌جمهوری، شایعاتی از نامزدی او در این انتخابات دست به دست می‌شد اما نجفی برنامه‌اش برای انتخابات دیگری بود. او می‌خواست به شورای شهر تهران برود. به همین دلیل در پاییز سال ۱۳۸۵ در لیست ائتلاف اصلاح‌طلبان قرار گرفت و نامزد شرکت در انتخابات شورای شهر تهران شد. بعد هم به همراه احمد مسجد جامعی، معصومه ابتکار و هادی ساعی از لیست این ائتلاف راهی شورای شهر شد.

راه پر فراز و نشیب

اعتماد نوشت،نجفی شاید فکرش را هم نمی‌کرد که برخی اقدامات او در شورای شهر آنچنان وجهه سیاسی به خود بگیرد که چند سال بعد و در سال ٩٢ بهانه نمایندگان اصولگرا برای عدم رای اعتماد به او شود. از جمله مخالفتش با تغییر نام میدان حق‌شناس تهران به ۹ دی که او در پاسخ به نمایندگان مخالفش دلیل آن را احترام به آیت‌الله حق شناس بیان کرد. سرکشی به خانواده‌های آسیب دیده در جریان حوادث بعد از انتخابات سال ٨٨ هم البته برگ دیگری در کارنامه نجفی بود که نمایندگان مخالف او در مجلس نهم روی آن مانور زیادی دادند. همان زمان علیرضا زاکانی، در مخالفت با نجفی گفته بود: «من در شورای عالی هلال‌احمر بودم. زمانی که گروه‌ها برای سرکشی به منازل آسیب دیدگان فتنه می‌رفتند، خانواده‌ها می‌گفتند قبل از شما آقای نجفی با خانم م. الف آمده و گفته‌اند که ما نماینده موسوی و کروبی هستیم، چرا شما مدعی شهدایی که داده‌اید نمی‌شوید؟» نجفی البته در دفاع از خودش سرکشی به خانواده‌های آسیب‌دیده را مطابق مصوبه شورای شهر تهران دانست. روز بعداز آن هم معصومه ابتکار در مصاحبه‌ای گفت: «این م. الف، معصومه ابتکار است و من خودم در مورد این موضوع توضیح می‌دهم. اقدامات ما بر اساس مصوبه شورا در تاریخ ۲۵ مرداد ۸۸ بوده است و ما در راستای اقدامی انسان‌دوستانه برای پیگیری خانواده آسیب‌دیدگان آن حوادث اقداماتی را انجام دادیم و خدا را برای انجام این اقدامات شکر می‌کنیم». با این حال در مردادماه ٩٢ در حالی که چندین تشکل صنفی فرهنگیان از جمله کانون صنفی معلمان، سازمان معلمان ایران، انجمن اسلامی معلمان و… با ارسال پیام‌هایی به نمایندگان مجلس، از او به عنوان وزیر آموزش و پرورش حمایت کردند او تنها با اختلاف یک رای از مجموع ۲۸۴ رای (۱۴۲ رای مثبت، ۱۳۳ رای منفی، ۹ رای ممتنع) موفق به حضور در وزارت آموزش و پرورش نشد.

هجرت به سازمان میراث فرهنگی

البته دو روز بعد از عدم رای اعتماد مجلس نهم به نجفی، رییس‌جمهور او را به عنوان معاون خود و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری منصوب کرد. روز بعد هم طبق انتظار، روزنامه کیهان این حرکت رییس‌جمهور را دهن‌کجی او به مجلس دانست. او در مراسم معارفه‌اش گفت: «بدن نحیفی از سازمان میراث فرهنگی باقی‌مانده که متاسفانه به زمین افتاده و با بی‌انصافی لگدکوب شده است باید آن را بلند کرده خاک رویش را پاک کنیم و در جایی که در شأن آن است بنشانیم و بعد از آن انتظار داشته باشیم تا این موجود جدید افاضات کند. این کار بسیار سختی است.» نجفی البته در همان مدت کوتاه دوره مدیریتش بر این سازمان از عهده این کار سخت برآمد. چه آنکه او در نخستین سفر رییس‌جمهور به نیویورک مذاکراتی برای بازگرداندن ٣٠ هزار لوح گلی هخامنشی از موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو کلید زد و در جریان همان سفر، وزارت امور خارجه امریکا، جام شیردال غار کلماکره را به عنوان نشان حسن نیت دولت امریکا به مردم ایران هدیه کرد. با این حال اما نجفی در دهم بهمن ۱۳۹۲ از سمت خود استعفا کرد. دلیل آن هم ظاهرا فشار زیاد کاری و بیماری قلبی‌اش بود.

سرپرستی در وزارت پر حاشیه علوم

رییس‌جمهور هم اگرچه با استعفای او موافقت کرد اما همان روز او را به عنوان مشاور رییس‌جمهور و دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی منصوب کرد. اقدام مهم نجفی در این ستاد تدوین لایحه خروج از رکود و تقدیم آن به مجلس بود. داستان حضور پرفراز و نشیب نجفی در دولت یازدهم اما به همین‌جا ختم نمی‌شود. او در ۲۹ مرداد ۱۳۹۳، و بعد از استیضاح رضا فرجی‌دانا، وزیر علوم و عدم رای اعتماد مجلس نهم به او، به عنوان سرپرست این وزارتخانه منصوب شد. آن هم در زمانی که موضوع پرونده بورسیه‌های غیرقانونی حسابی سر و صدا کرده بود و اصلا یکی از اقدامات مهم نجفی در دوره سرپرستی‌اش مربوط به همین پرونده‌ها بود. او نتیجه رسمی بررسی ٧٧٢/٣ پرونده بورسیه اعطایی در دوران دولت دهم توسط وزارت علوم را اعلام کرد. نجفی اگرچه حداکثر سه ماه می‌توانست طبق قانون سرپرست این وزارتخانه باقی بماند اما به دلیل عدم رای اعتماد مجلس به وزرای پیشنهادی علوم، در اول آذرماه سرپرستی او در این وزارتخانه با حکم حکومتی و موافقت رهبری تا زمان تعیین وزیر علوم تمدید شد. این مدت البته خیلی طولانی نبود. چه آنکه فرهادی در پنجم آذرماه توانست از مجلس رای اعتماد گرفته و سکان وزارت علوم را از نجفی بگیرد.

جا خالی به نفع دانش آشتیانی

نام نجفی اما یک بار دیگر و با استعفای علی اصغر فانی به عنوان نخستین گزینه این وزارتخانه بر سر زبان‌ها افتاد. جامعه فرهنگیان کشور و بسیاری از نمایندگان استقبال گرمی از این حضور احتمالی داشتند با این حال اما در حالی که نام او تا هفت صبح دیروز به عنوان گزینه نهایی برای معرفی به مجلس مطرح شده بود ناگهان همه‌چیز تغییر کرد و نام فخرالدین دانش آشتیانی به عنوان وزیر پیشنهادی علوم از سوی دولت معرفی شد. اینکه در آخرین دقایق و ساعات پایانی چه اتفاقاتی رخ داد تا نام آشتیانی از سوی دولت روانه مجلس شود چندان روشن نیست اما هر چه هست محمدعلی نجفی او را برای وزارت آموزش و پرورش ترجیح می‌دهد.