یاد برنامه های سالهای پیش تلویزیون بخیر باد!

فروردین ۹۵ از نیمه گذشت و سریال‌ها و برنامه‌های استودیویی نوروزی به پایان رسیدند و حالا مردم در کوچه و بازار و فضای مجازی به نقد و بررسی این برنامه‌ها می‌پردازند. شاید پرمحتواترین دیالوگی که در قضاوت مخاطب منعکس می شود جملاتی بدین مضمون است؛ چندان رضایت بخش نبود یا زیاد تلویزیون ندیدم!

به گزارش ریواس به نقل از انتخاب، رسانه ملی درحالی برنامه های نوروزی خود را به پایان رساند که دومین نوروز سرافرازی خود را می گذراند. رئیس دو ساله رسانه ملی که در این فاصله زمانی آماج بیشترین انتقادات بوده است. البته بحث ما در اینجا قضاوت و تعیین معیار برای درست و نادرست بودن انتقادات نیست، لیکن برنامه های نوروزی به رسم دیرینه تلویزیون معیاری عامه پسند از میزان رضایت مخاطب محسوب می شود.

سریال ها و نوستالژی هایی که در چند سال اخیر علیرغم کم بودن محتوای آن مخاطب را جلوی تلویزیون می نشاند و لبخند رضایت را به وی تقدیم می کرد و حتی در طول سال نیز مخاطب با آنها ارتباط برقرار می کرد. « دودکش» ، « پایتخت» ، « کلاه قرمزی» نمونه هایی از این برنامه ها بودند که امسال تحریم شدند. بعضی فرزندان تلویزیون ممنوع التصویر شد، برخی را از ممنوع التصویری در آورد به امید اینکه بتواند مخاطب ریزشی طول سال را جذب کند اما نتیجه ای که حاصل شد این پیش فرض رسانه ملی را تائید نکرد. این موضوع به همراه « کپی » از آب در آمدن برخی برنامه های آن بیش از پیش مخاطب را از تلویزیون کوچ داد.

در این بین شاید بتوان از « خندوانه» به عنوان سپر بلای تلویزیون یاد کرد هرچند انتقاداتی به سری سوم آن وارد است لیکن، نقاط قوت آن بر موارد ضعف آن چربید. این برنامه هم از لحاظ هنری، دکور خلاقانه آن، پلاتو های وزین مجری با اخلاق آن ، فی البداهه های خنده آور شخصیت عروسکی محبوب جناب خان و تنوع آیتمی و توجه داشتن به گستره ملی و … از موارد قابل دفاع این برنامه است. فصل سوم « خندوانه» امسال با تغییرات جدیدی به پخش رسید که مهم‌ترین آن اجرای مسابقه لباهنگ به جای استندآپ کمدی بود. ممکن است عده‌ای از مردم هنوز خندوانه قبلی را بیشتر دوست داشته‌باشند، اما فصل جدید خندوانه یکی از برنامه‌هایی بود که باعث می‌شد مخاطبان ساعت زمان خود را با آن کوک کنند و سعی ‌کنند ساعت۲۳ شب خود را پای گیرنده‌های تلویزیون برسانند تا دقایقی بخندند و فارغ از مسائل روزمره‌، نیازشان به شادی را جبران کنند.

هر چند شبکه سه سیما چندی پیش با کپی‌برداری از یک سریال آمریکایی (modern family) در سریال «هفت سنگ» در سال ۱۳۹۳ اینگونه برنامه‌سازی را کلید زد، اما شبکه‌های دیگر در نوروز ۹۵ نشان دادند بی‌تمایل نیستند این راه را ادامه دهند.

« دورهمیِ» مهران مدیری، سیامک انصاری، امیرمهدی ژوله و البته مهراب قاسم‌خانی به پرحاشیه‌ترین برنامه نوروزی ۹۵ تبدیل شد. این برنامه که از ابتدای ساخت با حاشیه‌هایی ازجمله معرفی‌نشدن کارگردان همراه بود، حالا هربار با اتفاقات جدیدی روبه‌رو می‌شود. بعد از انتشار تصاویری از دکور برنامه و کپی نعل‌به‌نعل آن از یک برنامه هندی، حالا خود مدیری به حاشیه ای برای قضاوت مخاطب از تلویزیون تبدیل شده است.

تراشیدن سبیل سروش صحت، تراشیدن موهای نیما فلاح کافی بود تا جامعه نسبت به هنجارشکنی به اصطلاح پیشکسوت خود واکنش نشان دهد.تراشیدن هایی که دلیل آن نیز طفره رفتن میهمانان از جواب دادن به برخی سوال ها اعلام شد. این ضعف نه تنها نشان از خشک شدن خلاقیت در نوع انتقال پیام به مخاطب که باعث ریزش بیش از پیش مخاطب و به سخره گرفتن کارکردهای تلویزیون است. با این‌همه، به نظر می‌رسد رویکرد صداوسیما در برنامه‌هایی که برای مخاطبان عام در نظر گرفته شده‌است بیشتر رویکرد سرگرمی دارد و قرار نیست مخاطب را در لایه‌های دوم و سوم تحت‌تاثیر قرار دهد.

با قاطعیت می توان گفت سریال‌های نوروزی امسال به اندازه سریال‌های سال‌های قبل نتوانستند در میان خانواده‌های ایرانی جایگاهی کسب کنند. سالهای گذشته بدون تحقیق علمی هم می شد شور و اشتیاق مردم برای دیدن مجموعه‌هایی مانند کلاه قرمزی، یا پایتخت را در گفت‌وشنودهای عامه مشاهده کرد اما امسال خبری از این شور و اشتیاق‌ها نبود.

علاوه بر آن ضعف بزرگ و در گستره ملی تلویزیون، عدم برنامه‌ریزی دقیق برای پخش سریال نوروزی شبکه یک به عنوان شبکه ملی سیمای جمهوری اسلامی ایران بود. با توجه به اینکه این شبکه به عنوان نماد و شناسنامه سیمای جمهوری اسلامی شناخته می شود بی برنامگی و نداشتن استراتژی مشخص در این زمینه حیثیت رسانه ملی را بیش از پیش خدشه دار می کند. امید است محصول نوروزی۹۵ رسانه ملی ملاک قضاوت برای چشم‌انداز برنامه‌ریزی‌های فرهنگی رسانه ملی در این سال قرار نگیرد و امیدواری برای تغییر رویکرد و داشتن چشم انداز روشن کسب رضایت و جذب مخاطب از دست رفته توسط رسانه ملی تقویت شود.