پایگاه خبری-تحلیلی ریواس جنوب (rivasjonoob.ir)/

واکنش‌ها به تجمع دختران نوجوان شیرازی با پوشش‌هایی خلاف هنجارهای حاکمیتی جامعه، تمامی ندارد؛ در این گزارش، نگاهی کردیم به مواضع خوب و بد برخی مسؤولان و به یادآوری نکاتی مهم در این ماجرا پرداخته‌ایم.

تجمع دختران نوجوان در برنامه اسکیت بورد بلوار چمران شیراز

تجمع دختران نوجوان در برنامه اسکیت بورد بلوار چمران شیراز

 به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ریواس جنوب، در آخرین روز خردادماه، در برنامه‌ای با عنوان روز جهانی اسکیت بورد در زمین همایش‌های شهری در بلوار چمران، تعداد قابل توجهی از دختران نوجوان با پوشش‌هایی متفاوت از هنجارهای حاکمیتی و رسمی جامعه حاضر شدند.

طبق اظهارات مقامات قضایی و انتظامی و امنیتی، بین ۵ تا ۱۰ نفر از عوامل اصلی برگزاری این برنامه ازجمله دو مقام مسئول در حوزه ورزش بازداشت شدند.

همچنین علاوه بر صدور بیانیه‌های متعدد از سوی دستگاه‌های مختلف دولتی و حاکمیتی در سطح استان فارس، صدها نفر از شهروندان شیراز پس از اقامه نماز جمعه، با برپایی راهپیمایی تحت عنوان حامیان حریم حیا، غیرت، حجاب و عفاف در واکنش به شدت یافتن هنجارشکنی‌های اخلاقی و فرهنگی در سومین حرم اهل بیت (ع) و مطالبه از دستگاه‌های متولی امر فرهنگ، اعتراض کردند.

هفته گذشته نیز پیامی با عنوان «تفریح سالم و اقامه نماز» مغرب و عشا در «پیست اسکیت پیاده‌راه چمران» در فضای مجازی منتشر شد که در آن از «خانواده‌های حزب‌الهی محجبه و دغدغه‌مند شیرازی» دعوت شد تا با همراه داشتن «زیرانداز و مُهر» با «جنبش مردمی مبارزه با ولنگاری فرهنگی در شیراز» همراه شوند.

مشروح گزارش و فیلم و عکس تجمع جنجال برانگیز دختران نوجوان در بلوار چمران شیراز را اینجا ببینید.

اما این ماجرا، با واکنش‌های بسیار زیادی از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی و در ادامه برخی مقامات مسؤول در سطوح مختلف همراه شد که همچنان ادامه دارد؛ در این میان، واکنش‌های برخی مسؤولان قابل تأمل و بررسی بیشتری است؛ برخی امیدوارکننده و برخی مثل همیشه سلبی و قهرآمیز.

** واکنش‌های امیدبخش برخی از مسؤولان شیراز به ماجرای تجمع دختران نوجوان در بلوار چمران

 در یکی از واکنش‌های منطقی‌تر، آیت‌الله لطف‌الله دژکام، نماینده ولی فقیه در استان فارس و امام جمعه شیراز با اشاره به وجوه مختلف این ماجرا، البته جنبه سیاسی و امنیتی مسأله را هم قابل بررسی دانست اما در عین حال ضمن تأکید بر ضرورت برخورد با مسؤولان متخلف، اذعان کرد که «اینکه با نوجوانان چنین و چنان رفتار شده؛ درست نیست.»

ابراهیم عزیزی، نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس گفته «رویکرد در قبال این نوجوانان که در این رخداد اقدام به رفتار هنجارشکنانه کرده‌اند باید با درایت باشد زیرا این افراد مانند فرزندان همه ما هستند و اگر خطایی کرده‌اند نباید رفتار احساسی در مواجهه با آن انجام شود.»

مهدی طاهری، رئیس شورای شهر شیراز نیز اگرچه برگزاری چنین محافل و مجالسی را قبیح و حرام دانست اما تصریح کرده که «شورای اسلامی شهر شیراز ضمن تقاضای پرهیز از برخوردهای سلبی بدون ریشه‌یابی، بر حمایت‌های قضایی از آمران به معروف و ناهیان از منکر و در عین حال تاکید بر ضرورت ارائه آموزش‌های دقیق و علمی به افراد مشتاق و گروه‌های فعال در این عرصه تاکید دارد.»

با این حال در یکی از بهترین مواضع مسؤولان در این ماجرا، افسانه خواست خدایی، عضو شورای اسلامی شهر شیراز، رفتارهای به تعبیر او هنجار شکنانه‌ی نوجوانان و جوانان را «نشانگر کم‌کاری و تعلل خود و همه مسؤولان در زمینه‌های فرهنگی و زیرساخت‌های تربیتی، آموزشی و ورزشی» قلمداد کرد و با یادآوری سخنان شهید سردار قاسم سلیمانی تأکید کرده که «این دختران و پسران فرزندان ما و خانواده ما هستند و باید با دلسوزی و محبت و کار فرهنگی زیرساختی شبانه‌روزی آنها را به سمت خیر و نیکی دعوت و راهنمایی کنیم.»

خانم خواست خدایی -دست‌کم در این نطق خود- برخلاف بسیاری مقامات و مسؤولان دیگر بدون استفاده از تئوری عروسک‌گردانان، دست‌های پشت پرده و دشمنان؛ توپ را در زمین خود و مسؤولان انداخت و در عین حال بر ضرورت برخورد مهربانانه با این دختران نوجوان تأکید کرد.

** مواضعی تند، دور از انتظار و با اثرگذاری معکوس!

اما در حالی که اتخاذ مواضع تند از سوی برخی مقامات و دستگاه‌ها، ازجمله ستاد امر به معروف و نهی از منکر، دادگستری و نیروی انتظامی به دلیل ذات کاری و رسالت آن‌ها تا حدودی طبیعی و مورد انتظار بود، اما نحوه مواجهه برخی مسؤولان با موضوع منطقی به نظر نمی‌رسد.

ازجمله استاندار فارس که شخصیتی علمی و دانشگاهی است و با وجود داشتن برخی تفکرات سنتی در حوزه‌های سیاسی و اجتماعی اما ازجمله چهره‌های معقولی است که مورد پذیرش گروه‌های بیشتری از جریان‌های مختلف است و حتی در دولت یازدهم در مقام ریاست خود بر دانشگاه علوم پزشکی شیراز باقی مانده بود؛ او اما در این ماجرا موضعی نسبتاً تند و یک‌طرفه اتخاذ کرده و دست‌کم در مواضع علنی‌اش، چشم خود را بر جنبه‌های دیگر مسأله بست.

محمدهادی ایمانیه، استاندار فارس، در این باره با بیان اینکه «ما در کشوری زندگی می‌کنیم که قانون اسلام و جمهوری اسلامی حاکم است و قابل قبول نیست که در فروشگاهی یا مکانی کشف حجاب شود»، خاطرنشان کرده که «بنده تحمل نمی‌کنم که در شهری که اسم آن را پایتخت فرهنگی گذاشته‌ایم برخی بخواهند بداخلاقی کنند و اعتقادات اکثریت قاطع مردم را یه سخره بگیرند.»

این اظهارات ایمانیه در حالی است که برخی برخوردهای قهرآمیز مانند تعطیلی‌های بی اثر برخی فروشگاه‌های عرضه محصولات فرهنگی و کتابخانه‌ها در شیراز طی روزهای اخیر را ناشی از همین نوع نگاه‌های صرفاً سلبی می‌دانند.

ادبیات استاندار فارس با به‌کار بردن عبارت «من تحمل نمی‌کنم در پایتخت فرهنگی ایران» فلان شود یا بهمان نشود، از جمله نکات منفی این موضع ایمانیه است؛ او باید بداند استاندار است و نه حاکم شهر و استان؛ برای خدمت‌رسانی دولت به عموم مردم این استان مسؤولیت دارد و نه تعیین تکلیف برای آنها.

حسین حقایقی، مدیرکل حوزه اجتماعی و فرهنگی استانداری فارس هم از برخورد قانونی و سلبی در مقابل بی حجابی در استان خبر داد و گفت: «بر اساس قانون کشف حجاب جرم آشکار است و باید با آن برخورد شود؛ در جامعه اسلامی کسی نمی‌تواند این قبح‌شکنی‌ها و این ناهنجاری‌ها را تحمل کند و برخورد سلبی و قاطع دستگاه‌های متولی ضروری است.»

همچنین حیدر صفرپور، مدیرکل ورزش و جوانان فارس که از جمله مدیران سابق دانشگاه علوم پزشکی و منصوب ایمانیه است، در واکنش به این ماجرا با اعلام خبر «عزل فوری رئیس هیأت اسکیت استان فارس»، «برنامه هنجارشکن اسکیت بازان در بلوار چمران شیراز» را «هدفمند» توصیف و تصریح کرده: «در تصاویر اینگونه نشان می‌دهد که افراد با تیپ‌های خاص شرکت کرده و اسکیت بهانه‌ای برای اجرای برنامه هدفمند آنها بوده است؛ این کار در فضای عمومی انجام شده و قرار بوده این برنامه‌ها حتی در دیگر جاهای شهر شیراز و با استفاده از دوچرخه برگزار شود اما ورزش اسکیت و دوچرخه‌سواری بهانه‌ای بیش نبوده است.»

اظهارات صفرپور از این جنبه جای تعجب دارد که با واکاوی جنبه‌های امنیتی ماجرا به نوعی از زبان مقامات انتظامی و امنیتی سخن گفت؛ در حالیکه خود آن مقامات در واکنش به ماجرای چمران احتیاط بیشتری به خرج داده‌اند!

** چند نکته مهم در ماجرای دختران نوجوان شیرازی

ورود دادگستری فارس به پرونده هنجارشکنی در بلوار چمران شیراز/ ماجرا چه بود؟ ۱٫ قضاوت درباره جنبه‌های مختلف این ماجرا و همچنین هدفمند بودن یا نبودن آن، آسان نیست اما آنچه غیرقابل انکار است ضرورت رعایت آزادی و حرمت همه مردم و اقشار ازجمله همین نوجوانان و جوانان دختر و پسر حاضر در این برنامه است؛ نوجوانانی که شمارشان کم نیست و چه بخواهیم و چه نخواهیم بخشی از این مرز و بوم هستند و صاحب حق.

۲٫ انتقاد از نحوه مواجهه‌ی سخت و سلبی با دختران نوجوان اسکیت‌باز شیرازی، به معنی دفاع از اَعمال تک تک افراد حاضر در برنامه نیست؛ بلکه دفاع از حقوق اولیه شهروندان و آزادی کل جامعه است و نیز تأکید بر ضرورت ریشه‌یابی عمیق و واقع‌گرایانه و نه سطحی و بی اثر. همچنان که نگارنده نگرش‌ها و رفتارهای بی محابای بسیاری از نوجوانان امروز جامعه را درک هم نمی‌کند چه برسد به پذیرش آن‌ها. اما مگر می‌شود همه جامعه را در زنجیر درک و تفکر و سلیقه شخص یا گروه خاصی به حصر کشید؟!

۳٫ خبر بد برای مسؤولانی که از وضعیت جامعه یا بی‌اطلاعند و یا خود را به بی اطلاعی می‌زنند، آنجاست که شمار این نوجوانان و جوانانی که ارزش‌های رسمی حاکمیت و جامعه را به رسمیت نمی‌شناسند اصلاً کم نیست؛ از قضا، روز به روز بیشتر هم شده است. واقعیت آن است که شما هرچه هم آنها را اندک بشمارید و در صداوسیما دختران را با ظواهر دلخواه نمایش دهید، اما مردم در کف کوچه و خیابان همدیگر را می‌بینند و منتظر شمارش ما و شما هم نمی‌مانند!
برای درک شمار واقعی نوجوانان متعرض به سیاست‌ها، هنجارها و ارزش‌های حاکمیتی، فراموش نکنیم که انتخاب این نوع پوشش در تجمعات و سطح جامعه، نه‌تنها هیچ نفع و امتیازی برایشان به همراه ندارد بلکه هزینه‌های مختلف قانونی و اجتماعی هم برایشان در پی دارد. در واقع این پسران و دختران نه با اتوبوس‌های دولتی و رایگان جمع می‌شوند و نه قرار است در این تجمعات نفع مادی ببرند؛ بلکه با علم به هزینه‌های احتمالی، گوششان بدهکار این و آن نیست و دست به رفتارهای بی محابا می‌زنند. پس شاید اگر هزینه‌ی رفتارهای آن‌ها کمتر شود، تصویر واقعی‌تری از سلایق و نگرش‌های این قشر و تعداد آنها بیابیم.

۴٫ خبر بدتر برای حاکمیت این است که فاصله با هنجارها و ارزش‌های سفت و سخت فرهنگی، حالا محدود به سنین نوجوانی هم نیست؛ بلکه امروز معترضان و متعرضان وضع موجود، از نوجوانان تا کهنسالان، هرکه به شیوه‌ای دهن‌کجی خود را نشان می‌دهد؛ شاید دهه نودی‌ها و دهه هشتادی‌ها، در نشان دادن سلایق خود کمی جسورتر و یا حتی صادق‌ترند اما این به معنای همراهی و همدلی همه اقشار و سنین دیگر با نگاه‌های بسته نیست.

۵٫ نحوه مواجهه‌ی ضدفرهنگی اغلب مسؤولان با پدیده‌های فرهنگی، فاجعه‌بار است؛ این دسته از مسؤولان پرنفوذ یا موضوع را سیاسی و امنیتی می‌کنند، یا رگ گردنشان برای به خطر افتادن دین و مذهب بیرون می‌زند و یا حتی برخی برای خودشیرینی ریاکاری می‌کنند و مواضع و برخوردهای سفت و سخت پیشنهاد می‌کنند. اما بهتر است بدانیم که هزینه‌تراشی‌هایشان نه‌تنها مشکل را حل نمی‌کند بلکه گره‌ها را کورتر و کورتر می‌کند. در این میان نوجوانان و جوانان هنجارشکن هم جَری‌تر و جِدی‌تر می‌شوند! شاهد این ادعا هم وضع جامعه‌ای است که پس از این همه خرج و پول‌پاشی از سوی نهادهای فرهنگی متعدد، موازی و پرهزینه و نیز برخوردهای انتظامی و گشت ارشادی (!)، همچنان و با سرعت بیشتری به سمت و سوی مخالف ارزش‌های رسمی در حرکت است!

۶٫ راه اثرگذاری در حوزه فرهنگ، همان است: کار فرهنگی. شما حق دارید تشویق کنید، ترغیب کنید، حتی از اعتبارات و بودجه‌های قانونی و حلال استفاده کنید و افراد محجبه و گروه‌های مختلف را جمع کنید، شعار بدهید و دیگران را به فرهنگ مدنظر خود دعوت کنید. مانند تجمع نمازگزاران شیرازی بعد از نماز جمعه، اجتماع محجبه‌ها در هر نقطه‌ی شهر و یا حتی مانند پروژه‌های کلان‌تری مثل «سلام فرمانده». البته به شرطی که همه فرزندان کشور را عادلانه ببینید و آزادی‌های قانونی همه شهروندان مورد احترام قرار گیرد و نه فقط آن‌هایی که با شما همسویند.

۷٫ اما به لحاظ قانونی، اخلاقی و عرفی، نه شما و نه هیچ کس دیگر حق ندارید که قلب واقعیت کنید، مردم این مرز و بوم را وابسته، مزدبگیر یا بازیچه و ابزار دست دشمن توصیف کنید، تعداد آن‌ها را انگشت‌شمار بدانید و به همین بهانه بخشی از جامعه را از حقوق اولیه‌شان محروم کنید.

خطاب به استاندار فارس و همه مسؤولانی که فرصتشان برای خدمت محدود است؛ چشمانتان را باز کنید و همه جامعه و واقعیت مسائل و چالش‌های فراوان آن را ببینید. چه بخواهید و چه نخواهید، چه تحمل نکنید و چه نکنید، این نوجوانان و جوانان، بخشی از این جامعه‌اند. این جامعه ایران است و حقوق تک تک اعضای این جامعه هم محترم.

گزارش مشروح، تصاویر بیشتر و ویدئوی مربوط به برنامه جنجال‌برانگیز روز جهانی اسکیت بورد در بلوار چمران شیراز را اینجا ببینید.

شما چه فکر می‌کنید؟ دیدگاهتان را زیر همین نوشته با دیگران به اشتراک بگذارید (نوشتن مشخصات نویسنده دیدگاه، اختیاری است).

پایان گزارش/ سجاد بنام